8. 5.2023: Музей Ікон для Новосільского
Сакральна штука Юрия Новосільского, котру творил в церквах м.ін. підляшского воєвідства, нашла ся в каталоґу печатаным во спілпраци з Підляшскым Музейом. Промоцию публикациі зорґанізували в рамках празднуваня Рока Новосільского.
Польскій Сойм рішыл 2023 Роком Юрия Новосільского (1923-2011). В схваліню звертат ся увагу што, «в 2023 припадат 100. річниця народин Юрия Новосільского – выдатного маляря, рисовника, сценоґрафа, педаґоґа, філософа, теоретика штукы і реліґійного інтелектуалисты, уважаного за єдного з найвыдатнійшых сучасных іконописців».
«Мапа» творчости Новосільского
Музей Ікон в Супрашли к. Білостока (одділіня Підляшского Музею), што находит ся в забудуванях супрашльского монастыря, з нагоды Рока Новосільского зрыхтувал чысленны подіі припоминаючы особу і доробок артисты.
В неділю 7. мая тр. пополудни в Супрашльскій Академіі, што тіж діє в монастырі, прошла промоция каталоґу «Новосільскій сакральна штука. Підляша, Вармія і Мазуры, Люблин» авторства др Кристины Черні. То єден з томів моноґрафіі сакрального доробку Новосільского, котру др Черні започаткувала в 2015 році. В рамках промоциі авторка мала свій выклад.
«Др Кристина Черні в своій бадавчій роботі підняла тему сакральной творчости Новосільского і є то важне, жебы тоту творчіст скаталоґувати, бо вельо творів было розсіяных, вельо ани не было дотепер в основный спосіб опрацуваных. Зато є то важне, жебы творы того выдатного артисты, што находят ся на обшыри Польщы і не лем, мали: зроблене основне опрацуваня, жебы знати, де сут, якій є іх стан захованя, іх істория. Завдякы тій роботі мож занимати ся дальшыма баданями, але тіж тым, жебы тоту спадковину хоронити, і знати єй вагу» – бесідує кєрівничка Музею Ікон Ева Залевска.
Каталоґ тыкаючый підляшского был печатаный в 2019 році i товдышій тираж одраз ся розышол. «Видно было, што єст великє заінтересуваня. Публикация нашла узнаня і в очах бадачів, істориків штукы, але тіж туристів, што приходят обзерати церкви» – оповідат Залевска. Одтале пришло рішыня, жебы додрукувати «компендиюм знаня о штуці Новосільского».
Каталоґ описує вшыткы доступны творы, котрых творцьом был сам Новосільскій, і тоты, при котрых спілпрацувал з інчыма артистами. В публикациі описаны сут не лем творы, котры доступны сут і днес, але тіж тоты, што не перетырвали, і сут доступны выключні на архівальных материялах, ци тіж проєкты творів, котры не были зреализуваны.
В каталоґу описаны сут поліхроміі і іконы, котры Новосільскій створил до православных церкви в підляшскым воєвідстві, м.ін. до церкви Рождества Пресвятой Богородиці в Ґрудку, цментарной церкви св. Ілиі в Білостоку, церкви Преображыня Господнього на Святій Горі Ґрабарці ци соборі св. Тройці в Гайнівці.
В книжці сут тіж приміры сакральной штукы Новосільского з грекокатолицкых церкви на обшыри варміньско-мазурского воєвідства, а тіж з Люблина.
Запотрібуваня на друкуваны материялы
В рамках празднувань Рока Новосільского до кінця рока в сали Юрия Новосільского в Музею Ікон мож обзерати выставу творів артисты, што пожычены сут з колекциі Згромаджыня Сестер Облаток в Тынци. Дополніньом выставы є спис літургічных молитв зробленых олівком через Новосільского. Раз до місяця проходит кураторскє опроваджаня по выставі. В плянах музею є іщы додрук дрібных публикаций дедикуваных выставі.
Наталія МАЛЕЦКА-НОВАК, ЛЕМ.фм. Фот. Фб Музей Ікон в Супрашли
Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.
