8. 4. 2022: Торгнути ся з ланца

Не маме лїпшой алтернатівы як Европска унія.

Якбач найінтереснїшов подїёв, мімо войны, першого апрілёвого вікенду про европскы, але і світовы медії были парламентны вольбы в Мадярьску. В тїнї Будапешту зістав Белеград.

Віктор Орбан із своёв партіёв Fidesz выграв у вольбах з великов резервов. Перемогу Орбана властно проґнозовали вшыткы, включно опозіції. Але оптімісты холем надїяли ся, же перемога Орбана буде тїсна. Резултаты выборів мають наконець од „тїсного“ далеко як з Кечкемету до Вышнёй Писаной.

Но думам собі, же тоты найважнїшы вольбы в тот вікенд не одбыли ся в Мадярьску, але в Сербії. Арґументів є на то веце.

Може єм досправды інфантілный, і раз свої слова буду мусити переоцїнити, но я іщі все вірю, же Віктор Орбан має свої мантінелы. Гей, видиме, як чім дале, тым веце пріватізує собі владу і державу до своїх рук, або рук ёму близкых людей. Видиме ёго одкрываня ся Выходу. Видиме, як любить кокетовати з Москвов. Крітіковати є што.

На другім боці, Мадярьско і членом Европской унії і Североатлантічной аліанції. Тоты орґанізації мають якесь огранічене гріско, на котрім мож грати, покля з нима хочеш шпортовати. А думам, же Віктор Орбан собі є наперек вшыткому добрї свідомый, же стабіліту, розвиток Мадярьску забезпечують якраз тоты два клубы, а не Москва ці Пекінґ. Орбан ниґда не бісїдовав о выступлїню з тых орґанізацій, а ани не думам, же бы ся сам рихтовав.

І то мі іщі все дає надїю, же наперек тому, же Будапешт є посеред членьскых країн Унії і Аліанції даколи рядный бітанґ, граніцї гріска не перекрочіть, і зістане ясно засаджена до западного ґеополітічного простору.

На другім боцї ту маєме Сербію. Сербію, в котрій Александрар Вучіч дістав уж в першім колї презідентьскых волеб доста голосів, жебы міг у функції быти далшый функчный період. Сербію, де хоць не здобыла презідентова Сербска проґресівна партія такы процента, як Орбанова партія в Мадярьску, но опозіцію ся їм подарило розложыти барз подобно, кедь не іщі веце.

Часточно собі за то може опозіція сама, кедь бойктовала парламентны вольбы два рокы тому, часточно ся опозіцію подарило еліміновати і тым, же собі Вучіч повів, же вольбы будуть не по штирёх, але по двох роках. Векше темпо, менше можностей про партії, котры на парламент теперь смотрили лем споза плота.

В Сербії так буде далше продовжовати Вучіч як презідент, ёго партія, хоць буде мусити глядати коалічного партнера, але буде дале рядити владу. Сітуація подобна Мадярьску, лем роздїл є в тім, же Сербія мантінелы, котры Мадярьско вірю, же чує, абсолутно не мать.

Люде в Сербії не забыли на бомбардованя у 1999-ім роцї і мають право гнївати ся на Запад, главно Америку. То добре выужывать і сербскый режім, котрый так само, а іщі омного веце як Мадярьско, наперек намагам о вступ до Европской унії, кокетує з Москвов.

Гей, Белеград офіціално одсудив інвазію Росії на Українї, але санкції не прийме. А скорше наопак, покля будуть европскы санкції тверды, Сербію то може притиснути в їй залежности од Росії іщі веце. Сербія ся може знайти в сітуації, коли уж ани не буде декларовати, же даякый вступ до Унії хоче.

І то бы была велика хыба, кебы Унія стратила Белеград. Наслїдкы, і кедь собі то днесь не хочеме припустити, бы могли быти барз, барз неґатівны. Кедь Брусел дотеперь думав, і ніч не выдумав, мав бы чімскоріше реално зачати їднати о приступовых їднанях зо Сербіёв.

Днесь не обстоїть факт, же Сербія мусить вырїшыти собі свої односины з Косовом, а пак мож діскутовати. Европа днесь підпорує вступ Україны до Унії, хоць Київ так само мав на мірных їднанях пропоновати 15-рочный переходный період у вопросі Криму. Чом бы єндако не міг Брусел поступати односно Белеграду?

Про Русинів, котры не мають „матерьску“ державу, є Унія тот найлїпшый простор, в котрім можуть без запертых граніць жыти і творити єдну комуніту. Лемже вступ Сербії не є лем о тім, же бы то пасовало нам. Вступ Сербії до Унії є днесь вопросом будучности і цїлой Европы. Покля ся торгне з ланца і перейде на другый бік, чути то будеме вшыткы.

Петро МЕДВІДЬ, статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР. Фото: Pixabay.com.