30. 8. 2019: Тепла осінь
Зачатком юла на італійскім порталї „L’Espresso‟ была публікована статя під назвов Споза сцены. Францісків забытый „подарунок“ Українцям. Чітаня є веце як інтересне і з русиньского боку.
Автор статї пише о тім, же Папа римскый Франціск ся іщі перед планованов стрїчов із представителями Україньской ґрекокатолицькой церькви стрїтив з Владиміром Путіном, што мало істо вплив і на ёго прослов, котрый мав о день пізнїше, і в котрім не хотїв дотуляти ся складных вопросів воєньского конфлікту, конфліктів меджі окремыма церьквами. Но што є найглавніше, Українцї ся в Римі не дочекали подарунку, котрый їм пророковав Клавдіо Ґуґеротті, нунцій на Українї, кедь їм бісїдовав, же папа їх подарунком хоче оцїнити в рамках 30-ой річніці выходу з ілеґаліты.
Україньска ґрекокатолицька церьков так могла іти до Ватікану з надіёв, же Папа їм може хоче выповнити їх великый сон. Сон, же Київ буде піднятый на патріархалну церьков. Навеце, же ся може вырїшыть і далшый „проблем“, а русиньска Мукачовска ґрекокатолицька єпархія, котра має статус церькви sui iuris, свій статус стратить і буде підпорядкована церьковным властям в Києві. Но подарункы ся не роздавали. Верьхній архієпіскоп Шевчук одышов домів в єднакій позіції, як до вічного міста і пришов.
Інтереснішов частёв статї є друга половина, котра вже не бісїдує о забытім подарунку про Українцїв, но зато там мож дочітати ся о можнім дарї про Русинів.
Автор статї ся зосереджать на особі архієпіскопа Кіріла Василя, секретаря Конґреґації про восточны церькви. Пише, же Папови, котрому не пасує конзерватівізм Василя, бы барз пасовало послати го домів, на Словакію. І такой ся і одкрывать можность. Тов бы мало быти сотворїня нового верьхнього архієпіскопства (єднакый статус днесь має і Україньска ґрекокатолицька церьков), на чолї котрого бы стояв якраз Кіріл Василь. Мала бы то быти Ecclesia Ruthenorum – русиньска церьков подля обряду, і належати бы до нёй подля автора статї днешня словацька метрополія, в котрій бы выникла і нова єпархія в Гуменнім, мадярьска метрополія, хорватьска церьков, причім не є пояснено, ці включно з нёй оддїленой єпархії в Руськім Керестурї, плус, і то найвекшый бонус, Церьков Матірь – Мукачовска ґрекокатолицька єпархія, котра має коло 200 тісяч вірників.
Ясне дїло, же така церьковна штруктура бы не была за народностями русиньска, быв бы то мікс многых народностей. Но предці лем кількость Русинів бы в нїй представлёвала незанедбательный елемент, з котрым бы вже требало раховати. Словакізація, мадярізація, українізація ці будьяка „зація“ бы ся не годна была робити так легко, кебы в Ecclesia Ruthenorum были довєдна в окремых єпархіях Русины з Підкарпатя, Словакії, Мадярьска, Хорватії, припадно Сербії. Зміна церьковной політікы односно Русинів бы была на столї і мала бы за собов нараз велике чісло людей. Просто повіджене, таке верьхнє архієпіскопство бы не было чісто русиньске, но мусило бы быти і русиньске, а подля того ся і справовати.
Є правдов, же од публїкованя статї ся сітуація дакус помінила. Надійный подля автора верьхній архієпіскоп русиньской церькви владыка Кіріл Василь дістав од Папы Франціска посаду в далшій конґреґації. І то не в будьякій, а прямо в Конґреґації про навчаня віры. Зато ся уж появили шпекулації о тім, ці подарунок про Русинів не пропаде єднако, як пропав і подарунок про Українцїв.
Автор споминаной статї пише, же „ревізія“ дарів бы мала прийти в септембрї. Увидиме. Но мы уж теперь можеме знати, же ці то скінчіть з дарунками про єдных і другых так або іншак, тогорічна осінь буде якбач барз тепла. Бо кажде рїшіня або нерїшіня выкличе реакції на обидвох боках, і абсолутно не мусять быти тоты реакції приємны.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм
(Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Здрой фотоґрафії: grkatke.sk. Споминану статю в італійскім, анґліцькім, іспаньскім і французькім языку мож прочітати ту.)
