30. 7. 2021: Місту і світу
Навщіва Франціска може быти підтримков нелем ґрекокатоликів на Словакії, але вшыткых ґрекокатоликів русиньской традіції.
Ватікан пару днів тому вже офіціално потвердив навщіву і проґрам Папы римского Франціска на Словакії. По 26-ох роках Вселеньскый Архієрей навщівить і Пряшів, жебы ся стрїтити з ґрекокатолицькыма вірюючіма, як колись ёго попередник Йоан Павел ІІ.
За офіціалным проґрамом має Франціск в день, коли за ґриґоріяньскым календарём святкує ся праздник Воздвиженія Честного Креста одслужыти Літурґію святого Йоана Златоустого в екстерьєровых просторах про дакілько десяток тісяч людей.
Кедь Франціск іде до даякой країны, многы рїшають, якы сімболы суть в ёго проґрамі скрыты, што хоче в даній країнї підкреслити, на што вказати.
І теперь ся в рамках Словакії акцентує головно то, же Папа навщівить Лунік IX., часть Кошіць, де жыє в катастрофічных условіях ромска комуніта. Вказовати на тых найбіднїшых, на їх потребы, є про сучасного римского патріарху придодне, і не буде то першый раз, што прийде якраз меджі тых, котры суть найбіднїшы і часто одшмарены маёрітов.
Лемже треба бісїдовати і о тім, же окрема навщіва ґрекокатоликів, причім Папа одслужыть літурґію у восточнім обрядї а буде мати в Пряшові і проповідь, так само є штось, што бы сьме мали брати як дашто выняткове, і за чім мож глядати скрыты посолства, котры може Франціск і высловить.
В першім рядї треба підкреслити, же Франціск навщівить ґрекокатоликів русиньской традіції, ґрекокатоликів, котры суть наслідниками Ужгородьской унії якраз в часї, коли собі тоты віруючі припоминають 375 років од підписаня споминаной унії 63-ма православныма русиньскыма священиками.
Без огляду на то, ці є днесь хтось ґрекокатолик або православный, Ужгородьска унія є вызначный історічный пункт, котрый овпливнив історію Русинів обще, а доволю собі твердити, же пізнїше через особности, котры вышли із ґрекокатолицького духовенства, тота дія помогла і народному самоусвідомлїню Русинів як окремого, самобытного народа.
Папа приходить нелем ку Ґрекокатолицькій церькви на Словакії, але приходить ку наслїдникам русиньской унії, ку тым, котры собі припоминають вызначну історічну дію русиньского народа, котра пак пошырёвала ся дале, і меджі далшы народы, якых церькви пак выросли на тій русиньскій традіції.
Так само не мож забывати на то, же Франціск ся стрїтить з наслїдниками Ужгородьской унії в часї, коли Матірь Церьков є під тиском Україньской ґрекокатолицькой церькви, котра бы єй хотїла хопити під шыю і зробити конечно „порядок“.
О тім вже было писано вецераз, же теперь, по смерти єпіскопа Мілана Шашіка, знова нароснув тиск Києва на Мукачівску ґрекокатолицьку єпархію. Ціль є ясный, зъїсти Мукачівску єпархію, дістати єй до тїла україньской церькви, а тым de facto зничіти фундамент Ужгородьской унії, фундамент церькви русиньской традіції.
Самособов, інтерпретацій того, же Папа навщівить окремо ґрекокатоликів на Словакії, якбач буде іщі много. Но коли бісїдуєме о тім, же в проґрамі Франціска треба глядати сімболы, треба глядати то, што своїм проґрамом, і своїма ґестами хоче Папа підкреслити, пак можеме бісїдовати і о гіпотезї, же навщіва Вселеньского Архієрея в Пряшові, котрый оддїлив ся прямо од Мукачова, причім одслужыть в обрядї, котрый Русины всокотили цїлы столїтя, літурґію, не є лем підтримков ґрекокатоликів на Словакії, але і підтримков цїлой церькви русиньской традіції, включно Матери Церькви, котра є моментално під україньскым тиском.
Кедь одмшмариме гіпотезы, зістануть тугы. Якбач каждый знає термін Urbi et orbi – місту і світу, якым ся называть апостольске благословлїня місту Рим і світу, і котре Папа удїлює з нагоды Рождества ці Пасхы.
Зіставать нам вірити, же навщіва Франціска буде благословлїнём про місто Пряшів і вшыткых наслїідників Ужгородьской унії, але і вказанём цїлому світу, же з церьквов русиньской традіції, включно Матери – Мукачівской єпархії, Папа дале рахує і не допустить єй зничіти.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР. Жрідло фотоґрафії: JEROME CLARYSSE / Pixabay.
