27. 4. 2021: В Ужгородї і Римі припомянули собі рочніцю Ужгородьской унії

24-го апріля 1646-го року была на замку Друґетів в Ужгородї підписана 63-ма русиньскыма православныма священиками Ужгородьска унія. 375-та рочніця той вызначной події в церьковній історії Русинів – то єден із пунктів Юбілейного 2021-го року Мукачівской ґрекокатолицькой єпархії. Но рочніцю унії собі точно в день підписаня, 24-го апріля 2021-го року, не припомянули лем в Ужгородї, але і в Римі.

Святкованя на Лазарёву суботу

В Ужгородї собі 375-ту рочніцю Ужгородьской унії припомянули у Хрестовоздвиженьскім катедралнім соборї на Лазарёву суботу, котра выходила на тот день за юліаньскым календарём.

Торжественну архієрейску літурґію з той нагоды служыв владыка Ніл Лущак, апостольскый адміністратор Мукачівской ґрекокатолицькой єпархії, котрому концелебровали Микола Лучок, помічный єпіскоп Мукачівской римокатолицькой дієзезы і 77 священослужытелів єпархії і гостів.

Архієрейску літурґію прикрасив Архієрейскый хор імени блаженого Теодора Ромжы, і семінарісты Ужгородьской ґрекокатолицькой богословской академії блаженого Теодора Ромжы. Проповідь мав єпіскоп Лучок.

Єпіскоп Лучок на проповідї означів Ужгородьску унію за великый Божый дар. „Мы днесь святкуєме тоту подію, котра 375 років тому одбыла ся Святым Духом, Бог отець силов Хріста воскресшого соєдинив церьков, котра подїлила ся, розторгла ся і пережывала біль розъєдиненя. Ужгородьска унія є великый Божый дар,“ повів римокатолицькы єпіскоп.

Святковали і в Римі

Ужгородьску унію собі 24-го апріля припомянули і у „вічнім містї“, в Римі. В Храмі святого Атаназія Великого при Папскій ґрецькій колеґії в Римі з той нагоды так само одслужыли архієрейску літурґію.

Місце святкованя было выбрате замірно. Бо Папска ґрецька колеґія є повязана з особов єпіскопа Йосифа де Камеліса, котрый в тій колеґії штудовав аж до свого рукоположіня у 1666-ім роцї. Якраз він, хоць быв ґрецького походжіня, мав великы заслугы на шырїню і укрїпіню унії на теріторії цїлой історічной Мукачівской єпархії.

Торжественню архієрейску літурґію одправляв владыка Джорджо Деметріо Ґалларо, архієпіскоп – секретарь Конґреґації про восточны церькви. Вєдно з архієпіскопом служыли священици, котры репрезентовали окремы церькви свого права (sui irus), якы суть історічно повязаны з Мукачівсков єпархіёв. Участны были і семінарісты ці монашкы з окремых церьквей свого права.

Божественна літурґія была в Римі служена на церьковнославяньскім, ґрецькім і італійскім языку, і допроводили єй співом семінарісты Мукачівской єпархії.

Мала ґрупа русиньскых священиків дала ісрку

На кінцю торжественного празднованя приговорив ся участным отець Марко Дурлак, священик Пряшівской ґрекокатолицькой архієпархії, котрый моментално діє на Конґреґації про восточны церькви.

Тот окрім іншого в приговорі повів: „Кедь 24-го апріля 1646-го року 63 священиків в каплічцї Ужгородьского замку дало присягу вірности до рук латиньского яґерьского єпіскопа, а тым і Папы Інокентія X., не представлёвали даяку чісленну ґрупу. Покля возьмеме до відомосати, же кількость русиньскых священиків у історічній Мукачівскій єпархії досяговала чісло сімсто, 63 священиків было лем мале проценто. Віруючі Русины ґрецького обряду жыли у великім просторї, котрый быв на теріторії 13-ёх жуп, зачінаючі од сучасной середнёй Словакії через цїлу выходну Словакію, продовжуючі далше через цїле днешнє Закарпатя, і котрый кінчів у Трансілванії в днешнїй Румунії. Но тых 63 священиків, то была перша іскра, котра запалила і остатнїх, котры в слїдуючіх роках ішли за їх прикладом, і так по веце як сто роках Мукачівска єпархія уж могла быти зряджена і канонічно.“

На події в Римі были священици, семінарісты, монашкы Мукачівской єпархії, далше богословы і священик Метрполітной церькви на Словакії, священици Метрополітной русиньской церькви в Піттсбурґу, богословы Метрополітной церькви в Мадярьску, богослов єпархії в Руськім Керестурї і священици Апостольского пражского екзархарту. Вшытко наслїдници Ужгородькой унії.

250 років Матери Церькви

Припомяньме, же і кедь Ужгородьска унія была підписана у 1646-ім роцї, Мукачівска ґрекокатолицька єпархія за ініціованя Марії Терезії офіціално выникла аж 19-го септембра 1771-року, коли єй канонічно еріґовав Папа римскый Клімент XIV. булов Eximia Regalium.

Мукачівска єпархія – Матірь Церьков днешнїх церьковных штруктур на Словакії, в Мадярьску, Чеській републіцї, Хорватії, Сербії, Румунії ці в Споєных штатах Америкы, буде тоту вызначну 250-ту річніцю так само святковати в рамках Юбілейного року, котрый выголосив владыка Ніл Лущак.

Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм., языкова і ґрафічна управа: ред. АРК в СР, жрідло фотоґрафій: Facebook/Греко-Католицька Закарпаття і сайт grkatke.sk.