26. 8. 2022: Імперіалізм меншого формату

Конзулат в Пряшові вже свою увагу вказав.

На початку авґуста посланець Верьховной рады Україны за партію презідента Слуга народа – Анатолій Костюх, на своїм офіціалнім профілї на соціалній сітї оголосив, же працують на обновлїню Ґенералного конзултату Україны в Пряшові.

Подля ёго слов подали депутатьске зверненя до Міністерства загранічных дїл, жебы обновила ся робота конзулату, котрый уж в Пряшові в минулости быв.

На тім бы не было ніч чудне. Є правдов, як писав і сам посланець, же много з тых, котры втекли перед войнов з Україны, зістало на выходї Словакії. І ходити вшытко, што треба, выбавлёвати до Братїславы, навеце словацькыма можностями транспорту, є даколи крестнов дорогов, мучеництвом, котре чоловік мусить вытерпіти про даяку печатку в документах.

То, што уж аж так нормалне не є, то приповідка пана депутата о тім, же конзулат не має служыти лем україньскым обчанам.

Костюх у своїм статусї написав, же на выходї Словакії жыють „етнічны Українцї, котры себе называють Русинами ці Українцями,“ далше повторив мантру о тім, же Русины – то лем стара назва Українцїв, але властно вшыткы бісїдують україньскыма діалектами, і так само тоты люде, розумій Русины, „потребують увагу од україньской діпломатічной інштітуції“.

Побавили бы сьме ся на тім, кебы думаня депутата, поскладане до букв і слов у ёго статусї, не было смутне. Побавили бы сьме ся, кебы ёго думаня не было іщі смутнїше, кедь обернеме увагу на контекст часу, в котрім то Костюх пише.

Посланець Верьховной рады Україны, котрый є шефом посланецькой ґрупы із меджіпарламентарных односин із Словацьков републіков, пару речінями пояснив вшыткым, хто суть Русины, і 63 і пів тісяч Русинів приголошеных на Словакії спріватізовав Українов, зробив з них дакого, хто бы мав потребовати діпломатічны службы Україны.

Русинам на Словакії треба україньскый конзулат в Пряшові може так, як дізловому мотору начерьпати бензин. Навеце, Русины на Словакії мають скушености з дїятельством конзулату в Пряшові, котрый быв запертый за презідента Порошенка.

Не мож бісїдовати en bloc, кедьже не вшыткы конзулы были єднакы, але мож спомянути наприклад то, же то быв україньскый конзулат, котрый робив натиск на то, жебы русиньскый Театер Александра Духновіча грав і по україньскы, або котрый ся вмішовав до дїла, кедь Русины хотїли рїшыти свідницькый музей, котрый з придавником україньскый в назві має збірковый фонд створеный з русиньской културной дїдовизны.

Конзулат в Пряшові не є треба Русинам, але зато, окрем діпломатічной службы про своїх обчанів, є знова потребный главно Кієву на розшырёваня свого впливу, а, так то вызерать, і на далшу українізацію русиньского населїня.

Чом є то так траґічне в контекстї добы? Важныма суть два моменты, над котрыма ся треба задумати при статусї Костюха.

По перше, не іде о старый кадер, котрый бы продовжовав в тім, што ся навчів іщі за совєтьскых часів, але о молодого посланця, котрый має репрезентовати партію, яка має быти „проевропска“. Ту ся вказує, же шовіністічна політіка односно Русинів є присутна в цїлім політічнім спектрї на Українї, а в цїлім віковім спектрї політіків.

По друге, днесь Кремель веде войну проти Україны, денно вмерають люде – вояци і цівілісты, маєме перед очама гороровы образы із місць, на котры вступила нога російского вояка. На фонї того вшытко ся з Кремля озывають слова о тім, же не є україньского народа, же то єден народ з Росіянами, лем політічно роздїеленый, і так далше. А цїлый світ бісїдує о російскім імперіалізмі, котрого жертвов теперь стала Україна, і люде в тій країнї.

Но лемже што є пак то, што бісїдує посланець Костюх, котрый пише, же Русины то єден народ з Українцями, будьяк ся будуть называти, і так суть то Українцї, а докінця іде Русинам він через україньскый конзулат подавати діпломатічны службы?

Будьяк твердо бы то про дакого звучало, але така україньска політіка односно Русинів є точно тото саме як російска політіка сучасного Кремля односно Українцїв. Є то єднакый імепріалізм. Лем є то імперіалізм меншого формату.

Но налїйме собі чістого вина і повічме собі, же тот пряшівскый конзулат Русинам предці лем на дашто може быти хосенный.

Може то быти місце, де радо будеме передавати свої некомпромісны пожадавкы на узнаня прав про Русинів на Українї. Такы милы карткы з поздоровлїнём про Костюхів і їм подобных.

Петро МЕДВІДЬ. Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР.