25. 9. 2021: Картка з Терсту

Поштарь тот раз задуркать на дверї в Києві двараз.

Кієв дістав в остатнїх днях аж дві поздоровлня. Може картка з Криніцї про україньскы власти не значіть ніч, но картку з Терсту бы мали взяти серьёзно, покля хотять быти акцептованы в Европі.

Так то якось вышло. В тых самых днях, кедь в польскій Криніцї проходив Світовый конґрес Русинів, в італійскім містї Терст проходив конґрес Федералной унії европскых меншын.

Хоць тоты конґресы нияк не суть повязаны, аж на то, же в унії маєме і єдну русиньску орґанізацію з Підкарпатя, дішли в своїх резолуціях ку тому самому резултату. І тым резулатотом є, же Україна бы мала узнати Русинів, котры суть автохтонныма на своїй теріторії в сучасній Закарпатьскій области Україны.

Знаме, же загнаня резолуції од Світового конґресу Русинів знова якбач зістане будь без одповідї вобще, або прийде одповідь, де ся одкличуть на україньскых академіків, і через їх теорії нам пояснять, же не можеме быти узнаны. Такы одповідї уж нам пришли не раз, не двараз.

А є то і лоґічне, тадь україньскы академіци єдины у світї мають право рїшыти о тім, хто є окремым народом, і хто народом не є, кедьже право на самоозначіня має подля україньской оптікы народ аж втогды, кедь то схвалять споминаны академіци на основі своёй наукы. Но а они то не схвалять.

Ку тому вшыткому ся іщі пак знова дізнаме, же сьме сепаратісты, рука Москвы, політічный продукт, а жаден народ. То уж не прийде з офіціалных орґанів, але охочо до того пустять ся україньскы журналісты, котры суть так само в тій темі світовым унікатом, вєдно з україньскыма академіками.

Но поштарь тот раз задуркать на дверї в Кієві двараз. Бо резолуція приййе і з Терсту. І не є то резулуція од Русинів, але од представителїв 41 европскых меншын, котры у Федералній унії европскых меншын мають членство. А докінця суть там членами і народностны орґанізації з Україны.

І што теперь? Повідять україньскы власти, академіци, журналісты, же цїла Федерална унія европскых меншын є рука Москвы? Або же 41 европскых меншын суть сепаратісты, котры хотять одрїзати з Україны? Припадно, же вшыткы европскы меншыны приступили на політічный продукт – політічне русинство?

Спробовати бы то могли, но в тім припадї ся вже не поставлять лем Русинам, але орґанізації, котра має понад 70-річну історію, котра є повязана з Радов Европы, і яка допомогла тому, жебы Рада Европы прияла два важны меджінародны документы, котры Україна сама добровольно підписала – Рамковый договор на охарну народностных меншын і Европску харту реґіоналных або меншыновых языків.

Каждому, хто знає нараховати холем до пять, мусить быти ясне, же таке штось собі уж Україна доволити не може, бо сміхы бы вже робила сама зо себе нелем перед Русинами, але перед цїлым світом.

Нїт, нихто не є сепаратістом, хто жадать узнати Русинів як окремый народ, хто жадать признати їм вшыткы народностны права, котры Русинам на їх прадїдївскій землї належать. Є то скоріше наопак. То, же Русины жадають свою акцептацію, своє узнаня на Українї, свідчіть о тім, же ніч торгати, а уж нияк не будьяку державу, не хотять. Кебы Русины были сепаратістами, кебы хотїли торгати державу, пак їм од той державы не є треба, жебы їх унала. Пак бы над тым могли махнути руков, ніч не жадати, і робити своє.

Іроніёв судьбы є, же якраз в часї, коли до Кієва ідуть поздоровлїня аж з двох конґресів, жебы вызнати Русинів, в Ужгородї державный орґан, котрый має в назві етнополітіку і слободу сумлїня, зробить округлый стіл з мешнынами, де

Русинів ани не закличуть.

Є то далшым потверджінём того, же Україна має народностны меншыны, а пак суть Русины, котры про Кієв не єствує і спокійно їх мож проіґноровати на їх властній історічній землї.

В часї, коли округлый стіл проходив якбач іщі карткы з Криніцї і Терсту не стигли прийти до Кієва. Но україньскы власти бы собі по поздоровлїню з Терсту мали усвідомити, же на них не смотрять лем Русины, але же на їх дїяня односно Русинів смотрить цїла демократічна Европа народностей. А робити собі з нёй фіґлї, іґноровати єй, бы єм в припадї, же ся Україна хоче выбрати десь до Европы, не пробовав.

Одповідь на картку з Криніцї будуть чекати лем Русины, но одповідь на картку з Терсту буде чекати цїла меншынова унія, котра днесь задуркала на дверї в Кієві, але покля ся дверї не одкрыють, може задуркати і в Штрасбурзї. То ся пак з того україньскы академіци не вымотають.

Петро МЕДВІДЬ. Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР. Жрідло фотоґрафії: filatelia-album.sk.