25. 3. 2019: В Меджілабірцях СРР одсвятковала Світовый день Русинів
Світова рада Русинів вєдно із Русиньсков обродов на Словеньску і містом Меджілабірцї дня 23-го марца 2019-го року зорґанізовала в Меджілабірцях святочну академію, котров собі Русины припомянули 28-му річніцю од проходжіня 1-го Світвого конґресу Русинів а вєдно з тым торжествовали і Світоый день Русинів, котрый быв схваленый якраз на тот день.
Академія зачала в пополїдняйшых годинах при памятній таблї, котра є на Домі културы в Меджілабірцях, значіть будові, де конґрес у 1991-ім роцї проходив. На події брали участь Русины із Словакії, Польщі, Мадярьска, Румунії і Сербії.
Споминали і в конґресовій салі
„Зашли сьме і до салы, де проходив першый конґрес, што было барз емотівне. Вышли сьме на сцену і представльовали собі, як то могло вызерати, кедь тота сала была повна аж так, же і на ґарадічах сидїли люди,“ повів председа Світовой рады Русинів Штефан Лявинець.
„Прічін на нашу стрїчу в Меджілабірцях было веце. Найважнїшов было, же святкуєме Світовый день Русинів, котрый сьме схвалили на остатнїм конґресі (в Осієку, позн. ред.) на 23-го марца. Думам, же сьме церемонію коло памятной таблы провели достойно,“ продовжовав Лявинець.
На Містьскім урядї ся так само споминало і на конґрес. Меджі іншыма на тоты днї, 22-ый і 23-ый марец 1991-го року, споминав і член Світовой рады Русинів за Польщу Андрій Копча, участник першгого конґресу, котрый в тых днях приготовлює ся і на святкованя округлого юбілею – 30-ой річніцї заснованя орґанізації Стоваришыня Лемків у Польщі, якой є од выникнутя председом.
Обговорили ся і сучасны проблемы
На академію пришов і председа Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска Ян Липиньскый, котрый є єдночасно і председом Округлого стола Русинів Словеньска. Тот участным одпрезентовав найсвіжішы резултаты роботы здружіня – принїс вказати і одпрезентовав Ґалерію особностей русиньской меджівойновой історії, філм В хападлах міцных світа. Битва підкарпатьскых Русинів о місце в родинї европскых народів і найновшу публікацію Чехословацькый світ в Карпатах, котра, як повів Липиньскый, має быти музеём в книжцї.
„Мали сьме і дуже інтересну комунікацію о тім, як видиме проблемы русинства в тепершінїм часї,“ повів председа Світовой рады Русинів Лявинець, котрый в суботу выступив із своёв лекціёв під назвов Русины світа. В нїй окрім іншого споминав і травму, котру в собі русиньска історія несе, і то арештованя Русинів у Талергофі і Терезінї, але і процесы асімілації ці українізації. Якраз тоты проблемы выкликали довшу діскусію. Єдным із їй резултатів бы мало быти і підпорне писмо од Світовой рады Русинів про Основну школу з ґімназіёв і штудентьскым домовом Петро Кузмяк в Руськім Керестурі, яка ся в остатнїм часї дістала під тиск, жебы на основній школї учіло ся і по сербскы. Основна школа, котра пише 265-ый рік своёй історії, має дотеперь лем русиньскы класы. Світова рада Русинів бы мала написати псимо, в котрім выразить, підпору русиньскій інштітуції, яка є єдина свого сорты у світї, і зато є барз важне то, яка буде їй далша судба.
По вечерї слїдовало іщі засїданя Світовой рады Русинів. На нім ся мали обговогорити далшы актуалны проблемы і приготовлїня на Світовый конґрес Русинів, котрый тот рік буде проходити на Словакії.
Петро МЕДВІДЬ, лем.фм
