23. 3. 2021: 30 років од заснованя Світового конґресу Русинів і ёго першого засїданя в Меджілабірцях 23. – 24. марца 1991 року

Світовый конґрес Русинів є федераціёв орґанізацій, котры ся занимають народныма, културныма і економічныма інтересами Русинів у цїлім світї. Участници конґресу поважують, же карпатьскы Русины (Русины, Лемкы, Руснаци) суть окремым славяньскым народом, якый має быти узнаный владов каждой державы, де жыють ёго представлителї (позн. ред.: были узнаны в Сербії, Словакії, Польщі, Мадярьску,Чеську, США, Канадї, Румуньску, Хорватьску, лем на Українї нї.)

Світовый конґрес быв заснованый у марцу 1991 р. і днесь ся складать з орґанізацій – сталых членів і дакількох асоціованых членів. Першыма орґанізаціями, што ся стали членами Світового конґресу Русинів, были: Стоварышіня Лемків у Польщі, общество Русиньска оброда в Словакії, Общество карпатьскых Русинів на Українї, Карпаторусиньскый научный центер у США і орґанізація Руська матка у бывшій Югославії, днесь на теріторії Сербії. Кус пізнїше ся стали членами СКР: Орґанізація Русинів Марярьска, Общество приятелїв Підкарпатьскіой Руси в Чеській репуібліцї, Културне обществом Русинів Румумнії, общество Русинів Румунії „Руснак‟. Вшыткы тоты орґанізації у СКР стали сталыма членами. Ведучім орґаном конґресу є Світова рада Русинів, до складу якой входять по єдному представителёви із сталых орґанізацій СКР. Председом Світовой рады Русинів почас першогом десятьроча єствованя конґресу (1991 – 2001)  быв Василь Турок-Гетеш із Словакії. Офіціалным пресовым орґаномн СКР став журнал Русин, котрый выходить доднесь кажды два міцяцї од  року 1991.

Засїданя конґресу проходять кажды два рокы все у іншім штатї, де жыють Русины: на Словакії (Меджілабірцї, 1991), у Польщі (Криніця, 1993), Югославії (Руськый Керестур, 1995), Мадярьску (Будапешт, 1997), на Українї (Ужгород, 1999), в Чеську (Прага, 2001) і зась на Словакії (Пряшів, 2003) і в Польщі (Криніця, 2005). (Позн. ред.: Дале конґресы были у Румунії (Сіґет, 2007), Сербії і Хорватії (Руськый Керестур і Петровцї, 2009), зась у Мадярьску (Пілішсенткерест, 2011), зась на Українї (Ужгород, 2013), у Румунії (Дева, 2015), Хорватії (Осієк, 2017) і на Словакії (Любовняньскы купелї і Камюнка, 2019). Ку даякым конґресам были присвячены научны конференції, якы розробили сполочны проєкты, в котрых были заінтересованы Русины різных країн: публікація антолоґії русиньской поезії, бізнісовы договоры, културны выміны і освітнї проґрамы. Авторітны орґаны і представителї влад поважують Світовый конґрес Русинів повноцїнным представницькым орґаном, што занимать ся інтересами Русинів.

Павел Робет МАҐОЧІЙ, здрой: „Енциклопедія історії та культури карпатських русинів‟ зоставителїв П. Р. Маґочія і І. Попа. Ужгород: „Видавництво В. Падяка‟, 2010, с. 103, переклад з україньского языка і доданя фотоґрафії: А. З.