23. 2. 2021: 100 років од народжіня і 30 років од смерти знамого русиньского маляря з Підкарпатя – Антона Кашшая

Антон Кашшай нар. 24. 2. 1921 у Дуриничі втогдышнёй Чехословакії, теперь на теріторії Україны, умер 1. 1. 1991 в Ужгородї тогдышнёго Совєтьского союзу, теперь на теріторії Україны. Быв малярём на Підкарпатьскій Руси.

Зачаточны знаня з малёваня і ґрафікы здобыв в Ужгородьскій ґімназії під веджінём Осифа Бокшая. Ёго першы полотна обявили ся першыраз на выставцї  у 1947 р. вєдно з роботамли іншых малярями Підкарпатьской Руси, яка в тім часї стала совєтьскім Закарпатём. Найвекшу славу принесли малярёви монументалны роботы, першов зн якых быв образ Зима в Карпатах (1952). По нїй майстер створив серію іншых: Долина рікы Уж (1952), Марець (1953), Перевал (1954), На гірьскых пасовисках (1954), Верецькый перевал (1957) Тоты полотна были характерізовано намалёваны в реалітічнім штилї з мінімалным впливом характерістічного про раннє Підкарпатя малярьского імпересінізму.

Почас „улявы‟ у Совєтьскім союзї на кінци 1950-ых і зачатку 1960-ых років 20. ст. малярь зачінать одходити од прінціпів соціалістічного реалізму. Він мінить свій штіл і палету, што видно уж в ёго образї Чорна Тиса (1958). Завершіням переходу умелцям до новогом штілу стало ся під впливом подорожей за граніцёв – до Італії (1964) і Норьска (1965). Ному манеру малёваня одзеркалює полотно Великаны  (1969). В послїднїх десятьрочах свого жывота А. Кашшай експеріментовав із різныма штілами. Непозераючі на то, же дакотры з тых експеріментів не были выдарены, творчость маляря занимать ясне місце в історії карпатьского країнарьского малёваня.

За свою творчость майстер здобыв дакілька державных оцїнїнь, в тім чіслї і тітулы Заслуженого умелця (1960) і Народніогом умелця Україньской ССР (1964).
 
Література: Григорій С. Островський, Антон Кашшай (Кієв, 1969).

Іван ПОП, здрой: „Енциклопедія історії та культури карпатських русинів‟ зоставителїв П. Р. Маґочія і І. Попа. Ужгород: „Видавництво В. Падяка‟, 2010, с. 329, переклад з україньского языка: А. З.