14. 4. 2024: Сидїти за столом
Єдным з вопросів є, хто і з якым мандатом бы там мав сидїіти.
І дїї послїднїх років нам вказують, же зіставати штатістами, котры лем чекають, ці ся благослонность іншых оберне на них або од них, будь не приносить жадны, або холем не очекованы резултаты.
Кедь ся тота благосклонность обертать нам плечами, пак є резултат нашых намагань ясный. Но і кедь ся обертать лицём до нас, і так не є ясным, ці резултат буде позітівный, а ці обще даякый буде.
В остатнїх дашто веце як двох роках сьме то могли відїти веце раз. Спомяньме собі на корешпонденції ці розговоры меджі представителями Европской унії, Орґанізації про безпечность і сполупрацу в Европі або Венеційской комісії і представителями Світового конґресу Русинів. В каждім споминанім припадї нам было з боку спомянутых ґарантоване, же меншыновы права суть пріорітов, а так і права Русинів мусять быти рїшены і дотримованы.
Но і теперь ся посмотьме на то, што властно будькотра з тых інштітуцій публічно выголосила або зробила про права Русинів на Українї, о чім з нима Світовый конґрес Русинів комуніковав.
З каждого боку чуєме о проґресї, котрый має Україна робити наприклад і в области меншыновых прав, жебы рушати ся далше на пути вступу до Европской унії, але то, же корїнный народ днешнёй Закарпатьской области Україны, теріторії, котра была призната субєктом меджінародного права по Першій світовій войні – Русины доднесь не суть про Україну ничім і никым, не стоїть про даны інштітуції ани за пів слова на даякім публічнім форумі.
Тым все веце потверджує ся, же Русинам не мож далше стояти перед дверями, дуркати на дверї, і чекати, ці з споза стола в канцеларнї, на котру дуркають, дістануть холем доволїня вступити і повісти, з чім пришли, жебы пак были шумнї-краснї выпроваджены назад за дверї, де є їх місце.
Знам, бездержавному народу тяжко дакотры дїла рїшыти. Але спомяньме собі, же кедь Ґриґорій Жатковіч підписовав Декларацію общіх цїлїв незалежных середнёевропскых народів, або кедь вступовав за Русинів до
Середнёевропской демократічной унії, Русины втогды так само іщі не мали державу, лем рїшыли, што зо собов і своёв теріторіёв будуть робити на руїнах розпадаючой ся імперії.
Самособов, днесь є сітуація інша. Але то не значіть, же бы сьме не мали глядати можности. Припомяньме, же в Орґанізації зъєдиненых народїв не сидять лем державы. А статус позорователїв не мають лем теріторії з часточно або нияк непризнанов суверенітов як палестіньска самосправа або Косово. Меджі позорователями найдеме і Червеный крест або Малтійскый орден.
І кедь ся такы меты можуть відїти як фантазмаґорія, котра в ставі великого ничім не обґрунтованого оптімізму напала на автора коментаря, перед тым, як тоту ідею выголосиме за цалком шалену, подумайме.
Бо ту ани так не іде конкретно лем о Орґанізацію зъєдиненых народів, але о меджінародны платформы обще, до котрых бы сьме якбач конечно мали мати намагу вступити, добити ся. Бо Русины в тых „канцеларнях“ бы конечно мали сидїти за столом.
Што є омного векшым вопросом, то є то, хто і з якым мандатом бы там властно за Русинів мав сидїти.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова і ґрафічна управа: АРК в СР.
