12. 7. 2022: Тыжден з новом книжком – проф. Р. Маґочій: «Я, як раз, не виджу скорого кінця Карпаторусинів»

То уж тыжден, як скінчыл ся промоцийный тур выдавництва Лібра ПЛ, котре являло ся головным орґанізатором подій в цілій Польщы, маючых як ціль вказати світу польскє выданя книжкы проф. Павла Роберта Маґочія пн. «Pod osłoną gór. Dzieje Rusi Karpackiej i Karpatorusinów». Од Варшавы до Зындрановой, через Краків, Ґорлиці і Санок, автор стрічал ся з заінтересуваныма чытачами. Зато і час підсумувати, што діяло ся при тій нагоді.

Орґанізаторы заплянували стрічы так, жебы дотерти до як найбільшого чысла охочых познати русиньску історию, зато нич автор моноґрафіі пришол на Лемковину, зачало ся од головных польскых академіцкых центрів. А сам початок одбыл ся 27. червця/юнія 2022 р. в Державным Етноґрафічным Музею в Варшаві, де при полній сали люди стрічу вели Адам Бальцер, шеф Центра Східньоевропейскых Студий Варшавского Університету (поль. Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego) і др габ. Томаш Стрыєк, проф. Collegium Civitas.

Хто не встиг до Варшавы, міг іщы быти в краківскій Польскій Академіі Знань. 28. червця/юнія бесіду з проф. Маґочійом вели там др габ. Олена Дуць-Файфер, проф. ЯУ та др габ. Анджей Зємба. Пак подіі пришли на Лемковину до Ґорлиц (29. червця/юнія) і Санока (30. червця/юнія), жебы конечно 3. липця/юлия найти ся в Музею Лемківской Культуры в Зындрановій.

Прекрасне місце до стріч посеред гір

То Зындранова, як раз, была посліднім пунктом промоцийного туру з проф. П. Маґочійом і його моноґрафійом. Ту, посеред гір і лісів, в просторах Музею Лемківской Культуры, при прекрасній хвили, орґанізаторы рішыли розшырити формулу стрічы.

Окрем завершуючого артистичного концерту в выконаню дуету Ганця і Славко та речіталю Аґаты Рымарович, запросили і другых почестных гости.

Зато тым разом презентуваны были і інчы выданя, якы до Лемків ближе-дальше навязуют. Лібра ПЛ запросила не лем авторів выданых собом книжок, але і науковців і дослідників, котры присутным приближыли іх зміст і проблематику, ведучы бесіды з творцями. Такым способом публиці запрезентували ся і авторы, і іх книжкы: Станіслав Криціньскій зо свойом трилоґійом («Лемковина по обох странах Карпат», «Лемковина. Час войны і миру», «Лемковина невтрачена»), Мария Стшелецка з выданями не лем для діти («Бескід без кіту», «Бескід без кіту. Зима», «Никыфор»), проф. Ян Пісуліньскій, автор науковой моноґрафіі Специяльна Акция «Вісла». Посліднім пунктом той части была бесіда з автором моноґрафіі «Pod osłoną gór. Dzieje Rusi Karpackiej i Karpatorusinów», проф. Павлом Робертом Маґочійом, ведена проф. Евом Міхном.

«Я, як раз, не виджу скорого кінця Карпаторусинів…»

І іщы єден пункт прикрасил недільну стрічу в Зындрановій. По презентациі книжок і бесідах з іх авторами, за стіл сіли присутны дослідникы: др Томаш Косєк, проф. Павел Роберт Маґочій, проф. Олена Дуць-Файфер, проф. Ян Пісуліньскій і проф. Ева Міхна, ведуча дискусию о Русинах, Карпатскій Руси і іх будучым.

Мож повісти, же науковці, хоц не были доцна східны в своіх концепциях, дефініциях, хто то Русины, і коли іх уж може і не буде, то домінантом выдає ся выповід проф. Маґочія, якій зачудуваный звідувал: чом фурт бесіда і звіданя о будучым Русинів? То уж наше третє нацийональне одроджыня, а при каждым бесідували, же нас уж не буде… Скінчыл твердо: «Я, як раз, не виджу скорого кінця Карпаторусинів…»

Ріжны стрічы, кажда інча

Тото, што підкрислял в бесіді з нашом редакцийом шеф выдавництва Лібра ПЛ, Зиґмунт Сьліва, кажда зо стріч з проф. Маґочійом была дакус інча, прибывшы давали інчы звіданя, клали притиск на інчы проблемы, хотячы дознати ся дашто більше о істориі Карпатской Руси і жыючых в ній і в діаспорі карпатскых Русинах. «Pod osłoną gór. Dzieje Rusi Karpackiej i Karpatorusinów» то книжка барз важна, яка дакус змінят наше думаня о тым, што в Карпатах. Проф. Маґочій в своій книжці запознає чытача з чысто новом літературом, яка недоступна в польскій гуманістиці – мадярском, словацком, русиньском і анґльоязычном» – бесідує шеф выдавництва Лібра ПЛ, додаючы пак, же доказ проф. Маґочія «не лишат сумнівів, же Русины істнуют, і попри росийскій, білорускій, украіньскій – являют ся четвертом східньославяньском нацийоналістю.»

«Pod osłoną gór. Dzieje Rusi Karpackiej i Karpatorusinów» то цінна моноґрафія, яка дотепер не была доступна польскоязычному чытачови. Але хосенна буде і для Русинів/Лемків, якым уж тяжко по русиньскы прочытати буд-што. Предовшыткым о собі і своім Народі.

Демко ТРОХАНОВСКЫЙ, ЛЕМ.фм.

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)