9. 10. 2018: Першыраз вышла бібліоґрафія робітників Інштітуту русиньского языка і културы Пряшівской універзіты за рокы 1998 – 2018
Рік 2018 ся несе в дусї святкованя 20-річа высокошкольской русиністікы на Словакії.
1. септембра 2018 минуло 20 років од заложіня Інштітуту народностных штудій і чуджіх языків на Пряшівскій універзітї, частёв котрого ся стало Оддїлїня русиньского языка і културы як перша высокошкольска научно-педаґоґічна інштітуція на Словакії по роцї 1989, котра взникла з ініціатівы челных представителїв русиньской народностной меншыны із наміром выхованя і навчаня прімарно учітелїв русиньского языка і културы, научного баданя языка, літературы, културы і історії карпатьскых Русинів і публїкованя выслїдків научного діятельства робітників Пряшівской універзіты в Пряшові з узко шпеціалізованой области познаня – карпаторусиністікы, котра загорнює передовшыткым языковы вопросы русиньского языка як сістемы, вопросы кодіфікації того мінорітного языка, языко-научну компаратістіку, проблемы фунґованя русиньского языка в контекстї вецеязычности і в контекстї выходо- і западославяньскых языків, соціолінґвістіку, значіть, вопросы споєны з функчныма сферами русиньского языка, історію русиньского языка, історію русиньской літературы, історію карпатьскых Русинів ітд.
Од року 1999 Універзітна книжніця Пряшівской універзіты зачала реґуларно евідовати і пулікачне діятельство з области карпаторусиністікы як новой научной дісціпліны в подмінках Пряшівской універзіты (ПУ). Першы публікації з русиньского языка і соціолінґвістікы были заевідованы од першых двох научно-педаґоґічных робітників Оддїлїня русиньского языка і културы Інштітуту народностных штудій і чуджіх языків ПУ – доц. ПгДр. Василя Ябура, к. н., і ПгДр. Анны Плїшковой. Аж о сім років пізнїше ку ним поступно зачінають прибывати новы мены – Мґр. Алена Блыхова, ПгДр. Кветослава Копорова, ПгДр. Марія Мальцовска, Мґр. Валерій Падяк, к. н., проф. ПгДр. Юлія Дудашова, др. н., ПгДр. Марта Бенькова, ПгД – а з нима і новы области заміряня: на історію русиньской літературы, проблематіку одборного і умелецького перекладательства, діалектолоґію, компаратістіку славяньскых языків ітд. Із вшыткых уведженых робітників Універзітна книжніця ПУ евідує почас спомянутого 20-річного періоду контінуалне і непереставаючне публікачне діятельство з карпаторусиністікы лем єдного зо спомянутых робітників – доц. ПгДр. Анны Плїшковой, ПгД. Публікачне діятельство далшых робітників ПУ, котре заміряны на народностны языкы і културы, почас спомянутого періоду фунґовало в рамках інштітутів із різныма назвами – Інтітут народностных штудій і чуджіх языків ПУ (1998 – 2006), Інштітут реґіоналных і народностных штудій ПУ (2006 – 2008), Інштітут русиньского языка і културы (2008 – 2015), Інштітут русиньского языка і културы Центра языків і култур народностных меншын ПУ (2015 – дотеперь) – Універзітна книжніця (УК) ПУ евідовала в конкретных періодах, в котрых у рамках даных інштітутів робили люде у встановленім тыжденнім робочім часї. За 20-річнный період УК ПУ заевідовала 564 публікачных єдиніць робітників, котры орґанізачно были задїлены на выше уведжены робочі місця, подля катеґорій у згодї з выглашков Міністерства школства, наукы, баданя і шпорту Словацькой републікы ч. 456/2012 З. з. о централнім реґістрї евіденції публікачного діятельства і централнім реґістрї евіденції умелецького діятельства. То значіть, же каждорічно Універзітна книжніця ПУ заевідовала в середнїм коло 30 публікачных єдиніць – научных, одборных і умелецькых робот, котры были выданы як научны моноґрафії, высокошкольскы учебникы і одборны книжны публікації в домашнїх і загранічных научных часописах і зборниках, причім дакотры были заевідованы у світовых научных датабазах „WoS“ i „Scopus.“ Істым выповідным оцїнїнём якости заевідованых єдиніць з карпаторусиністікы суть цітації публікацій уведженых авторів домашнїма і загранічныма науковцями, котры таксамо суть реґістрованы в різных світовых научных датабазах. Вызначным моментом про будучность карпаторусиністікы є главно молода ґенерація науковцїв, абсолвентів вшыткых трёх высокошкольскых проґрамів на базї русиньского языка і літературы, котры до научно-педаґоґічной практікы приходять сімболічно в році 20-річа высокошкольской русиністікы в Словацькій републіцї. Їх научны роботы як інтерных докторандів Інштітуту русиньского языка і културы ПУ суть частёв того книжного выданя публікачного діятельства. Записы публікачных єдиніць походять із датабазы Евіденції публікачного діятельства ПУ, котры зробила Універзітна книжніця ПУ в Пряшові подля платных норматівів.
За їх приступ ку ним про потребы презентації Інштітуту русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в одношіню к 20. річніцї высокошкольской русиністікы на Словакії веджіню Універзітной книжніцї Пряшівской універзіты щіро дякуєме.
Доц. ПгДр. Анна ПЛЇШКОВА, ПгД., Центер языків і култур народностных меншын – Інштітут русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в Пряшові, Словакія
