8. 8. 2020: Меджі святым Штефаном і князём Лабірцём

  • • Єдна з многых мініскульптур обласного центру Закарпатя присвячена князёви Лаборцёви – легендарному першому правителёви Ужгорода. Встановлено скульптуру на єдному з центральных мурів Ужгородьского замку.

    • Єдна з многых мініскульптур обласного центру Закарпатя присвячена князёви Лаборцёви – легендарному першому правителёви Ужгорода. Встановлено скульптуру на єдному з центральных мурів Ужгородьского замку.

Михал Ґоріщак іщі все є підпредседом днесь мімопарламентной партії Most-Híd, але ёго діяню на тій посаді якбач мож зачати стригати метер. Кедь ся так стане, і Ґоріщак на підпредседницькім стілцїм скінчіть, вєдно з ним счезне і мултіетнічный розмір донедавна владной партії.

Чісла днесь говорять ясно. Партія, котра попереднї штири рокы творила владну коаліцію, є днесь подля різных бадань на преференціях коло єдного процента. Доста складна позіція на то, жебы ся знова вернути до парламенту, кедьже дістати ся з єдного на пять процент, котры треба на вступ до словацького парламенту, є дашто так просте, як дістати ся балоном на Марс.

Друга партія, котра представлює на Словакії Мадярів, Партія мадярьской комуніты, зістала перед бранами парламенту кажды єдны вольбы, одколи Most-Híd, оддїлїнём ся части політіків од высше спомянутой партії, выникнув. Но преференції комунітных Марядів ся тримуть все на подобных чіслах, коло штирёх процентах, і все хыбує лем якесь мале поштовхнутя, котре бы Партію мадярьской комуніты дістало по двогых роках до парламенту.

Математіка была проста вже перед выборами, котры проходили у фебруарї 2020-го року. Єдина путь дістати мадярьску репрезентацію до парламенту вела через сполочный кандідачный список і договор меджі окремыма двома головныма партіями і далшыма мікропартійками. На конечну незгоду і окремый поступ у вольбах єдной і другой релеватной політічной силы Мадярів наконець доплатили вшыткы, кедьже ся до парламенту не дістав нихто.

Днесь, кедь ся при каждій нагодї розплачуть представителї Мадрярів, же першый раз в історії не мають своїх посланцїв, є тота математіка іщі простїша і партії на то реаґують.

Тот тыждень в словацькых медіях обявила ся інформація, же Партія мадярьской комуніты і Most-Híd, вєдно з далшов мікропартіёв, хотять вытворити єден політічный субєкт, котрый буде репрезентовати вшыткых Мадярів на Словакії. Переложено до языка простого – єден субєкт, котрый ся верне до парламенту і буде представлёвати лем Мадярів.

І кедь ся сітуація здає єднака як перед вольбами, ани здалека єднаков не є. Покля перед вольбами ішло о вытворїня єдного кандідачного списку з тым, же існуючі партії не заникнуть, днесь ся бісїдує о вытворїню єдной політічной партії. Ці має тото якесь глубше значіня? Має.

Меджі двома споминаныма партіями існують великы роздїлы. Партія мадярьской комуніты, перед тым мадярьской коаліції, ся все профіловала як етнічна партія словацькых Мадярів. Все ішла по інтересах Мадярів на Словакії, без огляду на то, што іншы меншыны. Довгодобо є споминана в повязаню із сполупрацов з Віктором Орбаном, котрый підтримує якраз такы моноетнічны – мадярьскы партії в сусїдніх державах. Подля многых Орбан і фінанцує тоту партію а має вплив на їй політічны вырїшованя. Якраз тот вплив мав зничіти і намагы о споїня ся перед вольбами.

Most-Híd ся од свого початку профіловав як партія мултіетнічна, гражданьска. Діштанцовав ся од Орбана, він од нёго іщі веце, кедьже ёго „ліблінґ“ была высше спомянута партія. Most-Híd мав намагу ословлёвати і далшы меншыны, а так само і майоріту. В його найлїпшых часах в нім діяли реномованы мена із боку словацькых політіків, своїх представителїв там мали і Русины, з котрых мож спомянути головно Петра Крайняка, якый ся дістав і на функцію державного секретаря резорту школства, а так само, хоць вже пізно, і на посаду підпредседы. По вольбах, неуспішных, го як підпредседа вычеряв далшый Русин Михал Ґоріщак.

Лемже авізованым споїнём ся до єдного політічного субєкту, котрый має подля представителїв тых двох партій репрезентовати Мадярів, є яснїше як сонце над головов, же мултіетнічны амбіції партії Most-Híd одходять на політічный цінтерь. О то веце, кедь днесь не Most-Híd, котрый має коло єдного процента, а Партія мадярьской комуніты із стабілныма штирёма процентами, буде тов силов, котра буде вырїшовати о прямованю нового політічного субєкту.

І так днесь мож очековати, же часы русиньскых політіків у етнічній партії кінчать. Вытворїнём сполочного субєкту Мадярів скінчіть і Ґоріщак на функції підпредседы. За то дам руку до огня. Кедь в партії Most-Híd існовав якыйсь простор на політічне маневрованя меджі кралём, святым Штефаном і князём Лабірцём, днесь можеме чекати тягнутя ку святому Штефанови.

Ці є то добре або ніт? Про Мадярів істо. Мы остатнї то мусиме брати так, же політіка є много раз лем барз проста математіка, котра днесь єдному політічному субєкту говорить, же з Лабірцём аж так раховати не треба.

Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова управа: ред. АРК в СР, статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Mukachevo.net

P. S.: Якраз теперь, 7. 8. 2020, ся споїли три мадярьскы партії на Словакії до єдного політічного субьєкту!

Script logo