6. 9. 2020: Ікона
Єствованя Словацького народного музею – Музею україньской културы у Свіднику в подобі, в якій є днесь, є абсолутнов абсурдностёв. Наперек тому релікт комунізму і з ним повязаной українізації Русинів зіставать чімсь, чого не мож дотулити ся.
Ніт, не беру право Українцям, жебы мали свій музей. Най го мають і най собі го розвивають. Но є досправды абсурдным, жебы тридцять років по змінї режіму, коли Русины могли знова надыхнути ся і приголосити ся ку свому, єствовав десь музей, котрый за штиридцять років позберав вшытко цїнне, што было по русиньскых селах, до свого збіркого фонду і днесь то іщі все презентує як україньску културну дїдовизну.
Артефакты, котры мали автоматінчо значіти то, же музей у Свіднику мав дістати нову назву – Музей русиньской културы, або кедь ніт, та пак по выникнутю русиньского музею мали быти переведены до збіркокового фонду того музею, суть днесь як пясть на око. Хоць Русины голосять ся ку своїй ідентітї і ку свому языку, у свідницькім музею застав час. Там якбач іщі все вісить на стїнї фотоґрафія презідента Гусака і є перед револуціёв 1989-го року. Просто вшытко назберане за тоты рокы по русиньскых селах є україньске і конець.
Чудовати ся не мож. Тадь кебы веджіня музею припустило, же то русиньскы артефакты і з україньсков културов то не має ніч довєдна, пак бы припустили, же їх музей в такій подобі, як є днесь, не має смыслу.
На што треба просити одповідї, то позіція, яку в дїлах україньского музею мають державны орґаны. Бо в очах Словакії, а є абсолутно єдно, хто быв коло властей, явить ся свідницькый музей чімсь, чого ся не мож дотулити.
Знаме, же русиньскый музей в Пряшові выникнув лем жебы дати покій україньскому музею. Жебы го зохабити. Знаме, же вшыткы пробы русиньскых орґанізацій досягнути справодливость і переписати збірковы фонды творены русиньскыма артефактами до маєтку русиньского музею кінчать мовчанём одповідных орґанів.
Но і теперь є ту іщі абсолутный верьх абсурдности повязаный із Страшным судом, іконов, котра была в деревяній церькви в Тополї.
Ґрекокатолицька церьков выграла суд з україньскым музеём, котрый зачав іщі у 1994-ім роцї. Выграла на окреснім судї в роцї 2002, і выграла на крайскім судї в роцї 2004. Суды потвердили, же цїнна ікона з половины 16-го столїтя є маєтком Ґрекокатолицькой церькви і свідницькый музей мав ікону вернути. Кедьже ся ніч не діяло, церьков пожадала о екзекуцію, котров ся мала дістати ку свому маєтку. Але ани то не помогло.
Україньскый музей різныма спохыбнёванями того, ці то є тота ікона, котра была в церькви в Тополї, і котру Ґрекокатолицька церьков жадать вернути, різныма натїганями, кедь музей все жадав оцінїня даякых знателїв, досягнув то, же дотеперь має цїнну ікону, маєток іншого субєкту, далше весело у себе і ніч ся не діє.
Значіть і вырокы незалежных судів не значать ніч, кедь іде о україньскый музей. Україньскый музей тримать безправно у себе ікону з русиньского села, іщі з родиска найвекшого будителя Русинів Александра Духновіча, і русиньскы віруючі собі дали зробити копію іконы. Векшу абсурдность бы не написали ани майстры абсурдной драмы.
В історії, котра ся нам теперь припомянула вдяка тому, же по роках нерїшіня той сітуації собі віруючі завісили і посвятили холем копію іконы, котра належыть їх церькви, ся нам шумнї вказує, же україньскый музей є досправды інштітуціёв, реліктом комунізму, котрый має якусь пречудесну охрану од державы. Же ся тым порушують права іншых – маєтковы, конштітучны, народностны, то никого не інтересує.
Історія Страшного суду з Тополї нам шумнї вказує, же покля іде о україньскый музей, тот є якбач про Словакію найцїннїшов іконов, котру нам ту розписали комуністы, і котрой ся нихто не може дотулити. Русиньска ікона з половины 16-го столїтя ся тому не може вырівнати.
Петро МЕДВІДЬ, лем.фм, статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Wikipedia. Языкова управа: ред. АРК в СР.
