6. 4. 2016: Лекція о Теодорови Ромжови із нагоды 105-го юбілею народжіня

В рамках цікла лекцій о русиньскых особностях вас Містна орґанізація Русиньской оброды на Словеньску в Кошiцях позывать дня 17-го апріля 2016-го р. на лекцію під назвов Теодор Ромжа – ґрекоккатолицькый єпіскоп. Лекція одбуде ся в просторах Клубу народностных меншын, котрый ся находить на уліцї Mäsiarska 35 в Кошіцях зо зачатком о 15.00 год.

Блаженый священомученик Теодор Ромжа народив ся 11-го апріля 1911-го року у Великім Бычкові. Быв священиком, пізнїше єпіскопом, педаґоґом на Підкарпатьскій Руси. По закінчіню ґімназії в Хустї штудовав теолоґію і філозофію на Колеґії Ґерманікум у Римі і таксамо на Папській ґріґоріяньскій універзітї. На кінцю свого перебываня в Римі быв высвяченый на священика. Вернув ся на Підкарпатя, рік служыв на парафії у Березові а од 1939 року почав чітати лекції в Ужгородьскій ґрекокатолицькій богословскій семінарії. Перед тым, як приближыла ся лінія фронту до Карпат і вступили на теріторію Підкарпатя совєтьскы войска, Теодор Ромжа быв 24. септембра 1944-го року рукоположеный на єпіскопа русиньской Мукачовской ґрекокатолицькой єпархії.

Функцію єпіскопа Ромжа здобыв в траґічный про Ґрекокатолицьку церьков час. Наперед совєтьскы тайны службы хотїли пересвідчіти Ромжу, жебы перешов на православіє і жебы передав єпархію під юрісдікцію Москвы. Коли тото Ромжа катеґорічно не принимав, НКВД перешло на свої добрї выпробованы методы. 27. октобра 1947 року ґрупа аґентів тайной службы зорґанізовала гаварію на дразї міджі селами Іванівцї і Лохово так, жебы гаваровало авто, в котрім сидїв єпіскоп. Ромжа не умер з причіны гаварії, пережыв і быв в шпыталю в Мукачові. Умер аж 1. новембра по півночі, курто по тім, што му была дана отрова, яку му подала аґентка тайной службы, котра ся переоблекла за здравотничку. Похованый быв до кріпты в Ужгородї.

Наперед ся думало, же тїло єпіскопа было іщі в 50-ых роках з місця похованя однесено і знищене совєтьскыма орґанами. По несподїванім найджіню тїла загнали ёго на єкспертізу до Будапешту, жебы овірити правость. По выголошіню владыкы Теодора за блаженого дня 27. юна 2001 року і по скінчіню експертізы были ёго мощі перевезены святочным способом через Словакію назад до Мукачовской єпархії до Ужгороду. Днесь суть в Катедралнім соборї Воздвиженія Честного Хреста, в каплічцї на лівім боцї церькви, на місцї, котре собі іщі за жывота облюбив і де часто служыв літурґії.

П. М.