5. 1. 2025: Блаженїшый і блаженый
Орос стане першым блаженым, котрого беатіфікація одбуде ся на своїй землї, на землї, на котрій дїяв, меджі людми і потомками тых людей, про котрых служыв.
Друга половина децембра минувшого року принесла русиньскым ґрекокатоликам радостну вість.Ватікан офіціално выголосив, коли і де одбуде ся беатіфікація далшого великого сына нашой Церькви і нашого народа – Петра Павла Ороса. На фонї публікованых інформацій можеме задумати ся над одказом, котрый приходить вєдно з тым, де беатіфікація одбуде ся.
Признайме, дакус довше то тырвало. Тадь іщі в авґустї 2022-го року быв потвердженый декрет о беатіфікації Слугы Божого Петра Павла Ороса. Інформація о датумі і місцї пришла аж в децембрї 2024-го, а беатіфікація одбуде ся в місяцї май 2025-го року. Чом тот процес быв такый довгый, то зохабме на іншых, а то ани не є теперь основне.
Омного інтереснїшым є, што можеме чітати з того, же беатіфікація одбуде ся в Білках, в послїднїй офіціалній парохії Ороса, на теріторії Мукачовской ґрекокатолицькой єпархії.
Кедь смотриме на нашу русиньску Церьков, на наслїдників Ужгородьской унії, на штруктуры, котры выникли оддїлїнём ся од Матери Церькви – Мукачовской єпархії, пак дикы рокы комуністічной насилной православізації принесли нам вже штирёх блаженых.
В новембрї 2001-го року у Ватіканї на Площі святого Петра, Папа Римскый Йоан Павел II. выголосив за блаженых двох нашых мучеників. Быв то пряшівскый єпіскоп Павел Петро Ґойдіч, і „інкултурованый Русин“, хоць походжінём Моравак – єромонах Мефтодій Домінік Тырчка.
Самособов, беатіфікація у центрї Католицькой церькви, самым Папом, має свою престижность. На другім боцї то в тім припадї далеко од людей, меджі котрыма блажены, якы підвышують ся на престол, дїяли. А так само треба повісти, же то не была беатіфікація лем тых двох мучеників, были двоми з веце втогды выголошеных.
Іщі перед тым, в юни 2001-го року, тот сам Вселеньскый Архієрей выголосив за блаженого мукачовского єпіскопа Теодора Ромжу. Беатіфікація одбыла ся у Львові. Тоту беатіфікацію оцїнюю найкрітічнїше.
Папа добрї знав апетіт Україньской ґрекокатолицькой церькви од початку 1990-ых років – дати собі на танїр Мукачовску єпархію – церьков свого права. Наперек тому єпіскопа Мукачовской єпархії выголосив за блаженого у втогдышнїм центрї Україньской ґрекокатолицькой церькви.В тім припадї, уж лем як ґесто якогось такту, бы сьме на сто процент были вдячнїшы за беатіфікацію в Римі.
У 2003-ім році тот самый Йоан Павел II. выголосив за блаженого дотеперь четвертого мученика, котрый походить із Церькви русиньской традіції. Быв то помічный пряшівскый єпіскоп Василь Гопко. Беатіфікація одбыла ся в Братїславі, de facto і de iure на теріторії втогдышнёй Пряшівской єпархії, але было то скоріше на теріторії римокатолицькій, далеко од русиньскых Карпат, скапчане вєдно з беатіфікаційов римокатолицькой монашкы Зденкы Шелінґовой.
Пятый мученик походячій із Церькви, яка несе заповідь Ужгородьской унії – за котру вмерали вшыткы попереднї спомянуты, Петро Павел Орос, стане першым блаженым, котрого беатіфікація одбуде ся на своїй землї, на землї, на котрій дїяв, меджі людми і потомками тых людей, про котрых служыв.
То велике дїле само о собі, і то велике дїло і в шыршім контекстї. Папа знова міг зробити беатіфікацію у Ватіканї, або десь на теріторії Україны, тадь то „єдна теріторія“, єдна держава. Но не стало ся так.
А і кедь сьме теперь в области непотвержденых фактів, із беатіфікації в Білках можеме чітати шыршый контекст. Наприклад то, же Папа Франціск, на роздїл од свого попередника Йоана Павла ІІ., омного чутливіше спринимать тему єствованя окремой Мукачовской ґрекокатолицькой єпархії – церькви свого права, із своёв традіціёв, своёв уніёв, існованя іншой церькви, як є Україньска ґрекокатолилцька церьков.
На роздїл од беатіфікації Теодора Ромжы, ту ясно буде відїти і Блаженїшый Святослав Шевчук, і ціла Україньска ґрекокатолицька церьков, котрой є головов, до котрой церькви належыть новый блаженый.
Петро МЕДВІДЬ. Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Ґрафічна і языкова управа: АРК в СР.
