4. 3. 2021: 90 років од народжіня етноґрафа і педаґоґа – проф. Єржі Чайковского

Єржі Чайковскый (Jerzy Czajkowski) нар. 4. 4. 1931 у Коломії, у втогдышнїй Польщі, теперь на теріторії Україны. Він польскый етноґраф, музейный адміністратор і педаґоґ, якый занимав ся Лемками.

Почас скоро двох десяроч (1953 – 1972) быв научным сполупрацовником Етноґрафічного музею у Кракові, пізнїше быв директором Музею народной архітектуры в Саноку (1973 – 1999). В експозіції того музея є представлено і дакілько експонатів традічной жытловой архітектуры Лемковины і сусїднїх реґіонів южно-выходной Польщі, а главна робота Є. Чайковского є „Wiejskie budownictwo mieszkalne w Beskidzie Niskim, Bieszczadach i przyleglym Pogórzu“ (1969) присвячена праві тій архітектурї. Є. Чайковскый є тыж редактором двойтомного зборника бадань о Лемковинї: „Łemmkowie w histoprií i kulturze Karpat“ (1992 – 1994), котрый тыж містить ёго властный докладный нарис о найдавнїшых заселенях в лінії северных схылів Карпат.

На думку бадателя, хребты Нижнїх Бескідів, розміщены на теріторії, яка пізнїше стала знамов під назвов Лемковина, котра не была заселена аж до зачатку 13. ст., коли першы волохы-пастырї зъявьли ся на єй теренах. Пізнїше волоскы заселїня спорадічно ся зъявляли по обидвох боках Карпат. Румуни подля походжіня, волохы скоро асіміловали ся з Русинами – пришелцями із выходу. Польща побудовала дакілько укрїплень в лінії найзападнїшой граніцї Лемковины (Мушына, Старый Сонч) на зачатку 13. ст. Детаілне баданя волоско-русиньскых заселїня Лемковины, з поданём детаілных статістічных і картоґрафічных даных є у роботї Є. Чайковского „Studia nad Łemkowszczyzną“ (1999).

Павел Робет МАҐОЧІЙ, здрой: „Енциклопедія історії та культури карпатських русинів‟ зоставителїв П. Р. Маґочія і І. Попа. Ужгород: „Видавництво В. Падяка‟, 2010, с. 798, переклад з україньского языка і доданя фотоґрафії: А. З.