4. 3. 2017: Томас Белл – америцькый писатель, Русин

Хоц Енді Варголь єст найбарже знаным во світі американьскым артистом русиньского походжыня, то не єст єдиний. Скроше як Енді, в еміґрантскій родині Белейчаків, Русинів з Нижнього Тварожця на Пряшівскій Руси, товды села находячого ся в обшыри Австро-Угорской Імпериі, вродил і выховал ся Томас Бель – писменник.

Томас Бель, а властиві Томаш Адальберт Белейчак, вродил ся 7. марця 1903 рока в місцевости Браддок в штаті Пенсильванія, товдышнім індустрияльным центрі ЗША, до котрого еміґрували кінцьом XIX i початком XX ст. тисячы люди. Серед них нашли ся і родиче Томаса – Мария з дому Крачун і Михал Белейчак.

Т. Бель на 15. років зачал робити практикантом електрикы в місцевій гуті. В 1922 році перенюс ся до Ню Йорк,а де імал ся ріжных занят. Был механіком, як моряк робил на гандльовым шыфі, працувал тіж в книгарни.

Першу повіст, The Breed of Basil, опубликувал в 1930 році. Од 1933 р. лишыл вшыткы інчы занятя і цілком посвятил ся писаню – в наступных роках печатал 5 дальшых повісти: The Second Prince (1935), All Brides Are Beautiful (1936), Out of This Furnace (1941), Till I Come Back to You (1943), and There Comes a Time (1946).

На основі книжкы All Brides Are Beautiful в 1946 році накручений был фільм пн. From This Day Forward. Істория з повісти Till I Come Back to You стала ся основом для бродвейовского представілня, вказуваного пн. The World Is Full of Girls.

В 1955 р. враз з женом перенесли ся до Каліфорні на заході ЗША. Вмер на раковину 17. січня/януара 1961 рока. Іщы того самого рока, посмертні, печатано його послідню повіст – In the Midst of Life.

Популярніст Томаса Беля могучо ся збільшыла, коли в 1976 році выдавництво діюче попри Пітсбуржскым Університеті повторило выданя книжкы Out of This Furnace, котра стрітила ся з шырокым узнаньом.

Out of This Furnace то історична повіст, якой акция вміщена єст в місті Браддок, де вродил і выховал ся Бель. Основом єст істория еміґрантской родины, вказано три поколіня, почынаючы од того, котре еміґрувало в 1881 році з Австро-Угор до Америкы. Акция кінчыт ся на ІІ Світовій Войні. Книжка оповідат о проблемах, з якыма пришло ся ім бороти, о біді, о реалиях жытя в найнизшій соспільній ґрупі, о дискримінуваню через інчых Американів. Твір вказує на ролю, яку гута або копальня одгрывали в жытю десяток інчых, подібных родин в Пенсильваніі.

Фот. за: explorepahistory.com

Наталія МАЛЕЦКА-НОВАК

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка, окрем назвы.)