30. 8. 2019: Русиньскый музей приготовлює выставку Михала Сіріка

По лїтнїх місяцях приходить Словацькый народный музей – Музей русиньской културы в Пряшові з далшов выставков образів. Жывот в русиньскім селї в творчости інсітного маляря Михала Сіріка – то назва експозіції, котра буде мати вернісаж 5-го септембра 2019-го року.

Михал Сірік быв єдным із найвызначнішых інсітных малярів на Словакії. Тематічно занимав ся звыками, традіціями і народописом Русинів. В ёго творчости были і жыдівскы темы.

 

Михал Сірік

Михал Сірік народив ся в роцї 1925 в русиньскім селї Стерьківцї, в окресї Меджілаборець,  днесь то часть Чабаловець. Цїлый жывот быв робітником, а по тім, як одышов у 1983-ім році до пензії, зачав інтензівно занимати ся інсітному малёваню. В роцї 1988 здобыв найвысше оцїнїня в крайскім і цїслословацькім умелецькім змаганю, пак здобыв такы оцїнїня іщі в роках 1994, 1995 і 1997.

Сірік быв реґуларным участником Вытварного спектра – цїлодержавного шторічного конкурзу непрофесіоналной вытварносй творчости. Почас років свого актівного малярьского діятельства выставлёвав скор на вшыткых вызначных выставках інсітного уменя дома і за граніцями.

Ёго оліёмальбы з тематіков жывота Русинів і Жыдів находять ся в збірках Словацькой народной ґалерії в Братїславі, в Музею модерного уменя Енді Варгола в Меджілабірцях, Словацького народного музею – Музею україньской културы у Свіднику, Музею голокаусту у Вашінґтонї, но і в пріватных збірках многых вызначных особностей і зберателїв на Словакії, в Голандії, Нїмецьку, Швеції, Росії, Споєных штатах Америкы, Австралії ці в Ізраілю. Михал Сірік вмер у 2013-ім роцї.

 

Русиньскый Брyxел

Дакотры теоретіци вытварного уменя прирівнюють творчость Сіріка ку творчости Пітра Брyxeла старшого, прославленого голандьского маляря 16-го столїтя, основателя дінастії умелцїв, котрой вплив засяговав аж до 17-го столїтя.

То головно вдяка Сіріковій богатій фіґулраній і фаребній композіції. Тото прирівнаня дотулять ся візуалных подобностей обидвох умелцїв в множестві фіґур і далшых елементів, котры творять части композіції зображеной сітуації.

Образы Сіріка суть тіпічны своёв продуманов, емоціонално чістов сценеріёв жывота, де каждый елемент композіції грає свою роль повіданя, сітуації, котра є на образї. Сірік зосереджав ся главно на людей, свої фіґуры сітуовав до оточіня ярмаків, весіль, хрестин і погробів, малёвав ремеселників, обходників, танечників, музикантів ці лїсных робітників.

На Словакії ся, наперек оцїніням, діставали Сіріковы творы перед шыроку публіку доста помалы, но о то векшый інтерес о ёго образы быв за граніцями. Вытварна крітіка на Словакії выразила ся о нім і так, же належыть ку вызначным особностям в онтоґенезї нелем інсітного уменя на Словакії.

Святочне одкрытя выставкы є наплановане на 5-го септембра о 17.00 год. в просторах Словацького народного музею – Музею Русиньской културы в Пряшові на ул. Масариковій ч. 20.

Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм