3. 7. 2020: Выпрофілованый

Є добрым звыком не крітiковати владу і премєра першых сто днїв, одколи возьме власти до своїх рук. Кедьже то маєме на Словакії за собов, сміло ся можеме задумати над тым вопросом: Quo vadis меншынова політіка під веджінём премєра Іґора Матовіча (на фотцї)?

Самособов, береме до відомости складну сітуацію, в котрій премєр перевзяв із своїм кабінетом країну, кедь мусив рїшыти крізу в повязаню з пандеміёв нового тіпу коронавірусу. Но од того часу в Дунаю перетекло велё воды, а нелем в нїм. Сітуація є моментално на Словакії стабілізована, рїшыло ся уж і много дїл, котры не мають ніч із крізов, і котры суть у проґрамовім выголошіню, яке влада прияла, лем меншыны якось зіставають у Матовіча боком.

Гей, Матовіч зробив єден великый крок, але і тот скінчів ся неславно. Перед сторочніцёв Тріанону покликав на рецепцію передставителїв словацькых Мадярів, котрых часть выужыла, або знеужыла сітуацію, залежыть з котрого боку на ту будеме смотрити, жебы му там передати свій Меморандум мадярьской комуніты, в котрім выразили свої претензії.

То премєра розъїло і на далшы подобны стрїчі якбач так скоро дяку не буде мати, і з політічнов партіёв, котра за меморандумом стоїть, і котру він сам вабив на свій кандідачный список перед вольбами, так скоро комуніковати бізовно не буде.

Але і кебы тота стрїча не допала так, як она допала, не треба собі робити даякы великы надії, же то мало дашто з меншыновов політіков. Як вже было спомянуто, Матовіч мав інтерес о голосы Мадярів, і зато хотїв мадярьску непарламентну партію під свої крыла. По выгратых вольбах, коли жадна мадярьска партія не перешла до парламенту, премєр іщі веце чув можливость притягнути під себе мадярьского воліча, і так зробив історічный крок. Покликав собі на так важну рочніцю про Мадярів їх представителїв, жебы вказав свою добру волю.

Але то не має ніч з меншыновов політіков. Є то нормална внутрїшня політіка і бой о голосы Мадярів. По друге, є то загранічна політіка, прихылити сімпатії Віктора Орбана ку своїй особі. Ніч веце.

Кедь выхабиме „тріаноньску стрїчу“, і то, же на навщіві в Будапшетї говорив з Орбаном о народностных меншынах (розумій словацькій в Мадярьску і мадярьскій на Словакії), пак уж властно не є барз што споминати. Народностны меншыны реално Матовіча не інтересують. Чоловік, котрый за тыждень знать выпродуковати веце статусів на сїтї „Facebook‟, як дахто за цїлый рік, не спомянув собі наприклад ани на День Русинів, хоць собі на то спомянула презідентка, уповномоченый про меншыны, а наслїдно і далшы політіци. Премєр не мав потребу писати о тім, мав іншы темы.

Нїт, не хочеме повісти, жебы даякых попереднїх премєрів екстремно тема меншын інтересовала, але мінімално в парламентї, кедь не прямо у владї, была все політічна сила з тов аґендов, котра тему народностных меншын акцентовала. Днесь тому так першый раз не є за цїлу історію Словакії, і так є омного потребнїше про членів народностных меншын, а нелем той мадярьской, чути, же меншыны не суть окраёвов темов, котрій старчіть наляти даякы грошы на музику і танець.

То самособов не значіть, же є вшытко плано. Стрїчі трёох міністрів – културы, справодливости і школства, з уповномоченым про народностны меншыны свідчать о тім, же хтось думать і на то, чому ся завязали у проґрамовім выголошіню.

Але ту властно треба конштатовати, же фунґує то, чого ся затля Матовіч не дотулив. Кедьже натеперь зохабив премєр у функції Ласла Буковского, котрый став уповномоченым іщі за бывшой влады, ёго уряд продовжує в зачатых процесах і роботах і має намагу комуніковати з новов владов, жебы вшытко наштартоване ішло дале, а зачали ся і далшы процесы. Вопросом є, як то буде вызерати, кедь там премєр досадить даюкого „свого чоловіка“, кедьже премєрів політічный рух ниґда з меншынами ніч не робив і в проґрамі ёго руху о меншыновій політіцї не найдете ани крапку.

Іґор Матовіч є ясно выпрофілованый політік, котрый собі так може іщі спомяне на Мадярів, покля з того може мати політічны пункты, але реално жадну меншынову політіку од нёго не мож чекати.

І так ся треба лем надіяти, же ся дакотрых справ односно меншын ани не дотулить і зохабить то на людей, котры тому розуміють. По сто днях ся потверджує, же будь будуть меншыны рїшыти коалічны лібералы з SaS, котры на то мають людей і проґрам, або буде меншынова політіка лем обчаснов авантуров.

Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Языкова управа: ред. АРК в СР.

Фотка: Портал Уряду влады СР