29. 4. 2020: Ґрекокатолици припоминають собі смутну рочніцю собору. Споминовы події будуть пізнїше
Ґрекокатолицька церьков на Словакії собі у віторок, 28-го апріля 2020-го року, припомянула смутну 70-ту рочніцю такзваного Пряшівского собору. Тым офіціално і публічно завершыла ся ліквідація Ґрекокатолицькой церькви у бывшій Чехословакії.
Як інформовав говорця Пряшівской ґрекокатолиьцкой архієпархії Михал Павлишіновіч, споминовы події, котры мали допроводити рочніцю, ся з причіны пандемії пересувають на пізнїшый термін, котрый затля не быв становленый.
Пряшівскый собор
Пряшівскый собор одбыв ся 28-го апріля 1950-го року в салї Чорного орла в Пряшові і быв діріґованый Комуністічнов партіёв Чехословакії і Штатнов безпшностёв (коміністчна служба безпекы в Чехословакії, позн. ред). На громаду накомандовали членів партії, штудентів, міліціонарів, але наприклад і жены, котры ішли на торг. Насилством на нёго привезли і веце ґрекокатолицькых священиків.
„На ,соборї ‘ быв приятый допереду приготовленый маніфест з узнесінём, подля котрого ґрекокатолицькы віруючі вертають ся до Православной церькви. Маніфест ,зрушыв‘ єдность Ґрекокатолицькой церькви із Святым престолом і єдночасно пожадав московского православного патріарху, жебы ґрекокатоликів ,ласкаво‘ прияв пів свою юрідікцію,“ інфромовав говорця архієпархії Павлишіновіч.
В тім самім часї, коли проходив собор, Штатна безпечность одвлекла з пряшівского Катедралного собору св. Іоана Крестителя задніма дверями до арешту пряшівского ґрекокатолицького єпіскопа Павла Петра Ґойдіча, котрый став мучеником комуністічного режіму і у 2001-ім році быв Папом римскым Іоаном Павлом ІІ. выголошеный за блаженого.
„Пряшівскый собор быв зінсценованов громадов, наслїдком котрой была Ґрекокатолицька церьков у Чехословакії поставлена мімо закон. Быв то насилный засяг знамый як Akcia P,“ продовжує Павлишіновіч з тым, же за тым слїдовала перзекуція ґрекокатолицькых єпіскопів Павла Петра Ґойдіча і Василя Гопка, священиків і віруючіх.
Обновлїня по 18-ёх роках
Вшыток маєток Ґрекокатолицькой церькви по соборї перевів ся на Православну церьков. Священици были наперед обіцянками, пак і насилством пересвідчованы, жебы перешли на православя. Кедьже у векшынї припадів ку тому не дішло, были пак вязнены і выселены до чеського приграніча з тым, же мали заказ іти на Словакію.
„Ґрекокатолицька церьков цїлых 18 років офіціално не єствовала. Но пережывала у свідоцтві єпіскопів, священиків і многых віруючіх. Їй діятельство было обновлена аж по Пражскій яри в роцї 1968, но по інвазії войск Варшавского договору і слїдуючій нормалізації была аж до Баршановой револуції 1989-го року лем терпленов.“
Рихтовали споминовы події
Як інформовав Павлишіновіч, 70-ту рочніцю Пряшівского собору мали допроводити споминовы події. Якраз 28. апріля было приготовлене одкрытя памятной таблы на вязніцї в Леополдові, де наслїдком фізічного і псіхічного мучіня вмер днесь вже блаженый єпіскоп Павел Петро Ґойдіч.
Тот быв у выконштруованім монстерпроцесї одсудженый комуністічным режімом на дожывотный арешт, пропаднутя вшыткых обчаньскых прав і фінанчну покуту 200 тісяч чехословацькых корун за велезраду і шпіонаж. Вмер 17-го юла 1960-го року на свої 72-гы народенины.
„Одкрытя памятной таблы буде припоминати обидві рочніці – 70-ту рочніцю зрушіня Ґрекокатолицькой церькви, і 60-ту рочніцю од одходу до вічности мученика той церькви. Одкрытя было приготовлёване в тісній сполупраці Пряшівской архіпєархії і їй архієпіскопа Іоана Бабяка а Централного суюзу жыдівскых реліґійных общін в Словацькій републіці і ёго председы Іґора Рінтела. Быв то якраз блаженый єпіскоп Павел Петро Ґойдіч, котрый почас 2-ой світовой войны брав участь на ратованю множества жывотів Жыдів жыючіх на теріторії втогдышнёго Словацького штату,“ припоминать Михал Павлишіновіч.
За тото уратованя жыдівскых жытелїв му быв in memoriam удїленый тітул Справедливый меджі народами і так само памятна медайла, на котрій суть слова із жыдівского Талмуду: „Тот, хто уратує єден людьскый жывот, уратує світ.“
Окрем одкрытя таблы, мала одбыти ся в сполупраці з Теолоґічнов факултов Тырнавской універзіты і наукова конференція присвячена особности Ґойдіча, ці меджінародна наукова конференція на тему Пряшівского собору в просторах Ґрекокатолицькой теолоґічной факулты Пряшівской універзты в Пряшові.
„Частёв проґраму той конференції мало быти і одкрытя памятной таблы на будові ПКО – Чорный орел, значіть на місцї, де перед 70-ма роками тзв. Пряшівскый собор зінсценовав ся. Кедьже продовжує заказ згромаджованя і тырвають рештрікції, котры запровадили інштітуції верейной справы, вшыткы тоты споминовы святкованя посувають ся на пізнїшый термін,“ закінчів говорця архієпархії.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, жрідло знимок: Пряшівска ґрекокатолицька архієпархія
