28. 7. 2019: По русиньскы прибывають уж і означіня желїзнічных заставок
По двоязачных означінях желїзнічных штацій на Словакії зачінають ся появлёвати і означіня желїзнічных заставок в языках народностных меншын. До практікы ся тым діставать новела закона о штреках, котра была схвалена у фебруарї 2019-го року.
Кедьже дотеперь были двоязычно означованы лем штації, по русиньскы было на штрецї означене лем місто Меджілабірцї, мадярьска меншына мала означінь омного веце. Теперь прибудуть і новы русиньскы табліцї.
Од Великого Бєлу аж по Меджілабірцї
Вже у 2017-ім роцї Міністерство транспорту і будованя Совацькой републікы запровадило до практікы пункт, котрый находив ся і в Проґрамовім выголошіню влады Словацькой републікы. Влада ся втогды обоязала вырїшыти ку спокойности меншын довгы рокы нерїшаный проблем двоязычного означіня желїзнічных штацій, де жыє над 20 процент жытелїв, котры суть членами дакотрой із державов узнаных народностных меншын. Но табліцї в языку народностных меншын ся втогды дотуляли лем желїзнічных штацій.
Схвалїня новелы закона о штреках уможнило означіня і желїзнічных заставок в языку народностной меншыны. „Новелізація із дїлнї міністра транспорту Ершека завершыла процес означіня желїзнічных штацій і заставок од Великого Бєлу аж по Меджілабірцї,“ написав у фебруарї Ласло Буковскый, уповномоченый влады Словацькой републікы про народностны меншыны і етнічны ґрупы.
Двоязычны означіня зроблять ся до децембра
Уж в першій половинї 2019-го року, по схвалїню новелы закона, Желїзніцї словацькой републікы (Železnice Slovenskej republiky) приступили ку реалізації двоязычных означінь желїзнічных заставок.
„На основі установлїнь закона, інштрукції міністра транспорту і будованя і наряджіня ґенералного директора Желїзніць Словацькой републікы (ЖСР) зробили робітници ЖСР баданя з цїлём ідентіфікації можности іншталації означіня транспортных пунктів у языку народностных меншын подля містных условій і про выпрацованя єднотной пожадавкы на забезпечіня выробы і доданя табліць з означінём назвы в языку народностной меншыны,“ інформують желїзніцї на своїм офіціалнім інтернетовім сайтї.
Означіня были наперед реалізованы на двох штреках – Бановцї над Ондавов – Великы Капушаны і Братїслава – Дунайска Середа – Комарно. На тых штреках на заставках прибыли мадярьскы табліцї. Термін реалізації быв до 31-го мая. Як сайт ЖСР далше інформовав, означіня далшых транспортных пунктів мають быти реалізованы найпізнїше до 15-го децембра 2019.
Заставкы уж і по русиньскы
Перша русиньска табліця в рамках означованя желїзнічных заставок в тых днях вже прибыла і в Краснім Бродї. Як інформовала Івана Поплугарова, шефредакторка Одбору комунікації і маркетінґу ЖСР, русиньскы табліцї на заставках бы мали быти осаджены до кінця авґуста 2019-го року.
На трасї Гуменне – Меджілабірцї бы мали быти означены желїзнічны заставкы Нижнї Чабины, Вышнї Чабины, Суків, Монастырь (заставка в Краснім Бродї), Красный Брід. Місто Меджілабірці вже таблічку як желізнічна штація має, прибыти бы мала табліця на заставці Меджілабірцї-місто. По роцї 2021 бы мали быти табліцї за даныма із перепису 2011-го року (кедьже теперь ся іщі все языковы права практікують за даныма із перепису, котрый ся робив у 2001-ім роцї) іщі в Радвани над Лабірцём і Воліцї. Покля бы ся в Полаті перед Лупківскым тунелом обновила заставка, русиньске означіня бы мало і тото село.
Подля мапы словацькых штрек бы по 2021-ім роцї могли прибыти і дві заставкы з русиньскым означінём в окресї Стара Любовня. Тоты заставкы бы могли быти в Чірчі і в Орлові. В іншых окресах, в котрых суть русиньскы села, будь не є штрека, або іде мімо тых сел.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, фотоґрафія: Осиф Бадїда.
