28. 6. 2021: ЗБОРНЇК РОБОТОХ „STUDIA RUTHENICА” 26 (39), Нови Сад, 2021, 302 боки
Дружтво за руски язик, литературу и културу (основане 4. 12 1970. року у Новим Садзе) видава свой глашнїк од 1975. року. Глашнїк по 1987. рок мал назву Творчосц, a од 1988. року виходзи як Studia Ruthenica.
Обявени 13 числа Творчосци и 26 числа часопису Studia Ruthenica (вєдно 39 глашнїки). Од трецого числа Studia Ruthenica виходзи як зборнїк роботох.
У 26. чишлє зборнїка Studia Ruthenica (трицец дзевятим глашнїку) обявени прилоги зоз 6. Науково-фахового сходу, хтори отримани 4. децембра 2020. року у Новим Садзе у рамикох Програми означованя 50 рокох од снованя Дружтва (4.12.1970) и 30. Дньох Миколи М. Кочиша (1990-2020) под назву „Руски язик, литература, култура, просвита и публицистика“, зоз надпомнуцом же по тераз отримани пейц науково-фахово сходи у Новим Садзе: перши бул 1993. року, други 1998, треци 2005, штварти 2010. и пияти 2014. року. Роботи зоз спомнутих сходох обявени у Зборнїку роботох Дружтва „Studia Ruthenica“ числа: 3, 7, 10, 15 и 20.
Шести науково-фахови сход пре актуалну епидемиолоґийну ситуацию корона вирусу нє отримани як звичайно у сали зоз учашнїками, алє як он-лайн информация у рамикох хторей авторе у новембру и децембру 2020. року прейґ интернету посилали науково-фахово и литературни прилоги Дружтву як орґанизаторови сходу. Прилоги препатрени и 4. децембра 2020. року представени. Сход мал два часци: у першей представенa 31 роботa, хтори пририхтали 29 авторе зоз обласци руского язика, литератури, култури, просвити и публицистики, а у другей було слова о авторох шейсцох кратких руских приповедкох.
На початку 26. числа обявени винчованки хтори з нагоди 50 рокох роботи Дружтва послани: Желько Ковач, предсидатель Вивершного одбору Националного совиту Руснацох, Любомир Медєше, Канада, Михал Симунович, Футоґ и Лучиян Марина, предсидатель Дружтва за румунски язик Войводини у мено Координацийного одбору дружтвох за язики, литературу и култутру, Нови Сад.
Предслово написали: Блаженка Хома Цветкович, Крачаме по шлїдох велїканох, Ирина Папуґа, 50 роки од снованя Дружтва за руски язик, литературу и културу (1970-2020) и Лучиян Марина, Координацийни одбор дружтвох за язики, литературу и културу - Дружтво за руски язик, литературу и културу член Координацийного одбору од снованя 1974. року. По обласцох обявени тоти роботи:
Руски язик: др Михайло Фейса, Дїялносц на нормованю руского язика, др Пол Роберт Маґочи, Русински язик: Нєдавни посцигнуца и нови спокуси, др Оксана Тимко Дїтко, Обставиново присловнїки у руским язику: творенє, класификация, хаснованє, др Гайналка Фирис, Фамилийни назвиска при бачванско-сримских Руснацох, др Анна Плішкова, Од діалекту - по урядный язык: новый статус і новы проблемы русиньского языка на Словакії, мср. Александер Мудри, О поняцовей метафори у руским язику и Олена Папуґа, Службене хаснованє руского язика и писма у општинох дзе то зоз статутoм одредзене.
Литература: др Юлиян Рамач, Коцур: В калїновим лєше вода древко нєше, Яке то древко вода нєше, др Мигаль Капраль, „Нашѣ южнѣ братя” в Ужгородї: четыри вершы бачванськых авторув на бокох новинкы „Недѣля” 1942-1944 рокох (тексты и ілустрації), мр Славомир Олеяр, Дунай у восточнославянских народних писньох, Ирина Гарди Ковачевич, Ренесанса або оптимизем (литература за дзеци) и Олена Планчак Сакач, Курнява зоз хторей нїхто нє вилєци (Владимир Ґарянски).
Култура: др Михаил Юрьевич Дронов, Русский публицист Євґений Н. Матросов как исследователь русинской диаспоры в Северной Америке, Дюра Латяк, Национални препород Руснацох у Войводини и улога Руского народного просвитного дружтва у нїм, Любомир Медєши, Руски селїдби: Чи розпресцеранє, чи розсельованє, Олена Папуґа, Руснаци у жемох Европскей униї - право на витворйованє националного идентитету, dr Mihajlo Ljikar, Od mračne komore do veštačke inteligencije и Вероника Вуячич, Фотоґрафия як информация.
Просвита: мср. Доротеа Будински, Важносц комуникациї и интеракциї за розвой вчасней двоязичносци, мср. Сенка Бенчик, Лексични паралелизми, Заєднїцки гунґаризми у сербским и руским язику, Kаролина Джуджар, Сучасни рушаня у настави на руским язику, Любица Няради, Мултикултуралносц и интеркултуралносц у школскей пракси: Приклади добрей пракси зоз образовно-воспитней пракси и Ванеса Медєши и Ирина Папуґа, Руски язик на штреднїм ступню у Новим Садзе (2006-2020)
Публицистика: Гавриїл Колєсар, Радосци и смутки двох руских преднякох у виселєнстве: др Владимир Солонар (1926-2012), патолоґ и Дюра Шовш (1929-2020), ветеринар, Блаженка Хома Цветкович, Од Творчосци по Рутенику, мр Гелена Медєши, Два уметносци у єдней кнїжки, Поезия и фотоґрафия, Єлена Перкович, Иренa Колeсар - перша югославянска филмска гвизда и Михал Симунович, На роздумованє: Здрави будзце и здрави оставайце. Обявени и биоґрафски податки о авторох.
Зборнїк роботох „Studia Rutnenica" науково-фахови часопис на руским язику хтори у Репозиториюме Народней библиотеки Сербиї у Беоґраду ма катеґоризацию (М53). Од 22. октобра 2018. року податки о Studia Ruthenici се находзе на Википедиї, а тиж так и на сайту Дружтва www druztvo.org.
Видаванє „Studia Ruthenica“ 26 (39) за 2021. рок финансийно помогли: Покраїнски секретарият за културу, явне информованє и сотруднїцтво зоз вирскима заєднїцами, Нови Сад, Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и националне меншини-национални заєднїци, Нови Сад, Национални совит рускей националней меншини Сербиї, Руски Керестур и Городска управа за културу Нового Саду, на чим сердечно дзекуєме.
Ирина ПAПУҐА, Нови Сад, Сербия
(Публікуєме в оріґіналї – войводиньскім варіантї русиньского языка.)
