25. 5. 2020: 75 років од заложіня Руськой маткы у Войводинї

  • • Сучасный председа Руськой маткы із центром у Руськім Керестурї у Войводинї і член Світовой  рады Русинів, котрый заступать Русинів Сербії – Дюра Папуґа.

    • Сучасный председа Руськой маткы із центром у Руськім Керестурї у Войводинї і член Світовой  рады Русинів, котрый заступать Русинів Сербії – Дюра Папуґа.

  • • Попереднїй председа Руськой маткы із центром у Руськім Керестурї у Войводинї і бывшый член Світовой рады Русинів – Михал Варґа.

    • Попереднїй председа Руськой маткы із центром у Руськім Керестурї у Войводинї і бывшый член Світовой рады Русинів – Михал Варґа.

Руська матка, Общество „Руска матка‟ – добровольна орґанізація , котра пропаґує културну самобытность войводиньскых Русинів. „Руска матка‟ мала два основны етапы свого розвитку. Першыраз была заложена у 1945 р., яка поставила перед себе цїль забезпечіня фінанчной помочі бідным штудентам, публікованя популарно-познавательну літературу в языку войводиньскых Русинів і прапаґацію русиньской културы і освіты.

Центер орґанізації быв у Руськім Керестурї, де общество мало тыж свою друкарню. Было створено 12 оддїлїнь в містах і містечках Войвидины і Сриму, де жыли Русины. Меджі конкретныма здобыткыми треба спомянути публікованя двох каждорічників „Руски народни календар‟ (1946 – 1947). Плановала Руська матка выдати і далшй календарь, але в роцї 19478 орґанізація перестала єствовати. Єй заказ быв выслїдком діятельства комуністічного режіму в втодышнїй Югославії, якый ся снажыв, жебы вшыткы орґанізації народностных меншын фінанцовали ся і контролёвали державов. То было зреалізоване за підпоры істой части містной інтеліґенції, неспокійной із тым, же „Руска матка‟ не приїмала україньску орьєнтацію.

У 1990 р. Руська матка ся возродила в Руськім Керестурї. Під впливом русиньского народного возроджіня в Европі по револучных подіях 1989 р. орґанізація была обновлена з цїлём підпоры погляду про одлишности Русинів і Українцїв. Єй формалне зновузаложіня было присвячене 250-рочу поселїня Русинів у Войводинї (Бачцї), на честь чого была орґанізована научна конференція і ІІІ. Світовый конґрес Русинів прямо у Войводинї (1993). Орґанізація має дакілько філій по цїлій Войводинї (найвекшы і найактівнїшы – в Руськім Керестурї і Коцурї). Руська матка є єднов із закладателїв Світового конґресу Русинів...

Меджі председами Руськой маткы од 1990 р. треба назвати Любоміра Медєші, Михала Варґу і Наталію Дудаш.

Література: Юлиян Д., Колєсаров М. Руска матка (Монтреал, 1981); Михайло Варґа, ред. Руска матка Югославиї (Руски Керестур, 1998).

Павел Роберт МАҐОЧІЙ „Енциклопедія історії та культури карпатських русинів“ зоставителїв П. Р. Маґочія і І. Попа, Ужгород: Видавництво В. Падяка, 2010, с. 665, переклад із україньского языка: А. З.  

Script logo