25. 11. 2021: О народностнім законї їднав уповномоченый з Русинами

У віторок, 23-го новембра 2021-го року, уповномоченый влады Словацькой републікы Ласло Буковскый зорґанізовав робочу стрїчу з представителями русиньской народностной меншыны, котрой темов быв народностный закон.

Закон о поставлїню народностных меншын, котрого верзія ся діставать в тых днях до фіналной подобы, жадали прияти іщі попередню владу представителї меншын через Выбор про народностны меншыны і етнічны ґрупы Рады влады Словацькой републікы про людьскы права, народностны меншыны і родову рівность в рамках свого узнесїня.

Влада Іґора Матовіча, котра выникла по парламентных вольбах у 2020-ім роцї дала собі приятя такого закона до Проґрамового выголошіня влады. В приправах ся продовжує, і кедь меджітым выникла нова влада, котру веде премєр Едуард Геґер.

Уповномоченый Ласло Буковскый, котрого уряд веде цїлый процес приправы народностного закона, в тых днях орґанізує робочі стрїчі з представителями окремых народностных меншын, на котрых їм представлює текст закона і конзултує з нима їх погляды і припомінкы. Тыждень перед стрїчов з Русинами абсолвовав стрічу з членами орґанізації Csemadok, котра є найвекшов културнов орґанізаціёв Мадярів на Словакії.

Конштруктівна діскусія о законї

Робоча стрїча з представителями русиньской меншыны проходила презенчно в просторах Уряду уповномоченого влады Словацькой републікы про народностны меншыны в Братїславі, і онлайн формов. На стрїчу были покликаны членове за Русинів у народностнім выборі Петро Медвідь і Мілан Ян Піліп, як і їх заступникы Мартін Караш, котрый є і председом Русиньской оброды, а Петро Штефаняк, якый є председом Округлого стола Русинів Словакії. Участь брав і русиньскый актівіста Йосиф Бадіда.

На стрїчі быв по окремых областях представленый цїлый обсяг приготовлёваного закона. Іде о комплексный, веце як 30-сторінковый матеріал, котрый бы мав леґіслатівно задефіновати вшыткы области, котры дотуляють ся народностных меншын. Закон обсягує інштітуціоналне і фінанчне забезпечіня прав народностных меншын, партіціпацію меншын, културу, вжываня языків народностных меншын, занимать ся і темов народностных медій а народностного школства.

Робоча стрїча была конштруктівнов діскусіёв, в рамках котрой собі представителї Русинів з уповномоченым выяснили тоты части закона, котры не были цалком зрузумілы, але так само запропоновали в дакотрых пунктах і іншых можности, котры бы ся могли дати до тексту закона. Мож конштатовати, же словацька пропозіція закона много черьпать з того найлїпшого, што в подобных законах має Мадярьско або Сербія.

Приготовлює ся і конференція

Діскусія о законї не была послїднёв ани в рамках русиньской меншыны. Кедь будуть доповнены припомінкы окремых меншын, закон піде іщі на шыршу діскусію.

Так само бы ся в януарї, покля то епідемічны условія доволять, мала орґанізовати конферецнія ку даному закону, котра буде рїшыти і історічны контексты поставлїня і леґіслатівного забезпечіня меншын в рамках бывшой Чехословакії, як і попереднї пропозіції закона, котры почас єствованя Словакії зробили меншыновы орґанізації. Таку пропозіцію закона зробив перед пару роками і Округлый стіл Русинів Словакії. На споминаній конференції буде участником з рефератом і представитель Русинів.

Закон бы ся мав на засїданя влады Словацькой републікы дістати на ярь 2022-го року. Покля не будуть жадны важны припомінкы і влада пропозіцію закона схвалить, до парламенту бы ся міг дістати іщі перед лїтнїма парламентныма вакаціями. Вопросом зіставать, в якій подобі буде закон схваленый, і што вшытко з пропонованого в текстї закона перейде голосованьом парламенту.

Петро МЕДВІДЬ, Лем.фм. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР.