24. 10. 2020: Буковскый: „Сьме о штось ближе ку повноцїнным двоязычным матрикам.‟

Вердікт Крайского суду в Нїтрї, в котрім суд повноміцно вырїшыв о тім, же Матричный уряд в Новых Замках не выдавать двоязычны выписы подля закона, є важным історічным пунктом при наповнёваню языковых прав.

На стрїчі із державным секретарём Міністерства внутра Словацькой републікы Яном Лазаром, то повів уповномоченый влады про народностны меншыны Ласло Буковскый, котрый єдночасно апеловав на рїшіня проблемы.

Робоча стрїча одбыла ся у четверь, 22-го октобра 2020-го року, як інформовала пресаґентура TASR. Уповномоченый так продовжує в робочіх стрїчах з представителями владного кабінету Іґора Матовіча, котрый ся хопив властей в марцї того року.

Конштруктівна і одкрыта стріча

„Державный секретарь мі ґарантовав, же о вердікті знать і міністерство уж в тій справі выконало дакілько кроків про забезпечіня дотриманя закона,“ повів Буковскый.

„Хоць міністерство не было в спорі заінтересоване, усвідомлює собі потребу комплексного рішіня,“ повів далше уповномоченый про аґентуру. Міністерство має зато в короткім горізонтї приготовити правницьку аналізу, якы леґіслатівны зміны і фінанчны средства треба про реалізацію двоязычных выписів.

Уповномоченый Ласло Буковскый оцїнив конштруктівность і одкрытость робочой стрічі, вірить, же вырішіня вопросу двоязачных матричных выписів є на добрій пути.

Пробный судный спор

Крайскый суд в Нїтрїі вырїшыв, же членове народностных меншын мають право на двоязычны матричны документы. Выповнёваня двоязычных формуларів выключно в словацькім языку може быти подля суду незаконне.

Обовязок давати двоязачны документы мають державны уряды в селах і містах, де холем 20 процент населіня голосить ся ку народностній меншыні. В практіці то не фунґує без проблемів.

Вердікт суду в Нїтрї є резултатом намагы актівістів за меншыновы права. „Вже рокы сьме мали намагу тоту сітуацію різныма способами злїпшовати, але сістемове рїшіня ся не зродило,“ повіла перед часом про словацьку ґазету Denník N Клаудія Секереш, котра заступала на судї конкретну особу, яка ся звернула на Матричный уряд в Новых Замках зо жадостёв о выданя двоязычного родного листу.

„Быв то властно пробный спор. Дотеперь сьме подобны скаргы передкладали меншыновому уповномоченому влады, але то подля мене не є рішіня,“ повіла далше про ґазету правничка Секереш.

Основна проблема спору была в тім, же матричны уряды мають двоязычны урядны формуларї, но дотеперь їх выповнёвали лем в словацькім языку. Значіть, не были вшыткы даны в документї двоязычны. Притім подля закона жадатель, котрый ся на односный орґан зверне в языку меншыны, має право дістати одповідь нелем в державнім языку, але і в языку меншын, што теперь потвердив і суд в Нїтрї.

Петро МЕДВІДЬ, лем.фм, языкова управа: ред. АРК в СР.