20. 8. 2021: Русиньска актуалізація

Слово актуалізація не належыть лем до світа компютерів і мобілных телефонів. З актуалізаціёв днесь стрїчаме ся в повязаню з нашыма компютерами, мобілныма телефонами, де актуалізуєме сістемы, проґрамы, аплікації. Єдна велика актуалізація є потрібна і в меджінароднім русиньскім русї.

Зачатком септембра бы мав проходити далшый Світовый конґрес Русинів, котрого центром бы мала стати Криніця. Осторожно то пишу, бо пандемічна сітуація ся мінить барз скоро, і так не мож знати, ці знова довтогды не запруть ся граніці. Є на таку можность конґрес, котрый тот рік святкує 30 років, приготовленый? Не думам.

І так нам зіставать надїяти ся, же „вшыткы небесны силы“ будуть на нашім боцї, а так дакус і нашы влады, і конґрес буде мож зорґанізовати так, як сьме на нёго звыкнуты. Притім пандемію ту маєме рік і пів, але о алтернатівах, котры бы бісїдовали як зробити конґрес в припадї, же не буде мож зорґанізовати го презенчно, єм за тот час од Світовой рады Русинів не чув.

Што є іщі гіршым на цїлій сітуації, пандемія так дакус розкрыла актівность, лїпше повіджено неактівность конґресу.

Быв то якраз час пандемії, коли контент, якый бы утримав людей, котрый бы з нима тримав контакт, было треба робити на інтернетї, на соціалных сітях. Русины в тім не были слабшы од іншых, бо выникли новы шпеціалізованы порталы, припадно старшы порталы в тім часї підросли, выникли русиньскы відеоблоґы, обсягу робило і робить ся доста. Докінця модерно, так, же мож притягнути і молодшы ґенерації.

Лемже на 90 процент то роблять люде, котры не мають ніч із Світовым конґресом Русинів, котры ани не суть членами членьскых орґанізацій конґресу, а многы о то ани не мають даякый великый інтерес.

На другім боцї, кедь посмотриме на дїятельство членьскых орґанізацій, многы зістали і почас пандемії в старій выходженій стежцї, котра в такім часї не мала того велё што дати. А кедь ся посмотриме на діятельство конґресу як такого, пак мусиме смутно біланцовати, же заключіня конґресу, задачі, зістали на столї в Любовняньскых купелях, і одтогды ся ку ним якбач Світова рада не дістала.

Довгый час кладе ся вопрос з різных боків, ці нам конґрес днесь іщі треба. І я пересвідченый, же треба.

Но по 30-ёх роках єствованя конґресу мусить єднозначно быти відїти устатость матеріалу. Конґрес днесь не може фунґовати у верзії 1.0, і уж давно го было треба актуалізовати на нову верзію.

Актуалізовати людми, актуалізовати членьскыма орґанізаціями, впустити свіжы і выконны процесоры, жебы в конґресї были люде, котры днесь реално роблять роботу в русиньскім русї у своїй державі, але так само суть способны то робити і на меджінародній уровни. Кедь сьме о тім бісїдовали уж перед восьмома роками, днесь тото кликаня по змінї є іщі акутнїше.

Без того, жебы єм як автор статї хотїв дакого образити, спохыбнити, повіджме собі щіро, же люде, котры в конґресї зачінали і суть там доднесь, мають о 30 років веце. І то є факт.

Покля не хочеме конштітучну монархію, або совєтьску сістему, де владарї можуть тілько, а і веце років сидїти в урядї, покля хочеме конґрес, котрый фунґує, котрый знать актуално реаґовати на вызвы, якы перед нами стоять, пак мусиме до конґресу і до функцій впустити тых, котры того днесь суть способны.

Конґрес може до четвертой декады в Криніцї вступити двома способами. Будь ставом далшой гібернації, аж покля не заспить на вічность, або актуалізаціёв, котра ся бізовно не зробить за минуту, ани день, лемже їй позітівны выслїдкы пак буде мож відїти в реалности, і не зістануть лем як ідеї на папери в конґресовій салї.

Петро МЕДВІДЬ. Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР.