20. 12. 2018: Нарід штоси смутний… – попремєровий показ фільму Кжыштофа Кжыжановского в Рускій Бурсі

В імени Кжыштофа Кжыжановского і Стоваришыня Руска Бурса был попремєровий показ документального фільму Нарід штоси смутний, треба го розвеселити о Лемку з Волівця – бл.п. Ваню Тузі.

Кжыштоф Кжыжановскій, выдатний документаліста і репортажыста лемківского жытя, докладні шіст років тому зъявил ся з камером в Волівци, невеличкым лемківскым селі і, подібні як тепер, осін на хвилю поміняла ся з зимом. А был то час перед святом Покровы Пресвятой Богородиці – кєрмешом в місцевій православній церкви. Єден з жытелів Волівця, ґазда Ваньо Туз, завзял ся, жебы одродити традицийний лемківскій кєрмеш в рідным селі і взял ся за його орґанізацию. Камера товаришыла му вельо днів, во вшыткых його штоденных занятях і роботах та, очывидно, вчас рыхтувань до праздника і кєрмешу.

В нашій памяти бл.п. Ваньо Туз оджыє не лем за справом заранішнього кєрмешу, але головні зато, же вчас ХХІІІ Лемківской Творчой Осени остане запрезентуваний фільм Нарід штоси смутний, треба го розвеселити, оповідаючий о Лемку великого серця, влюбленого в природу, звірята, люди і – врешті – в своє, рідне, лемківскє…

Мило нам оголосити, же на показі присутний был творця фільму – Кжыштоф Кжыжановскій. Певно неєдному з вас припоминат ся час, коли вшыткы доматаре сходили ся перед телевізор, понеже в публичний телевізиі мал летіти документ з циклю В себе ци Етнічны климаты і певно вельо з вас, обізрило неєден фільм, якого режысером, сценаристом, або автором знимок был, як раз, Кжыштоф Кжыжановскій, жебы вымінити хоц бы такы фільмы як: Лемківска Республика во Фльоринці, Юродивий. Річ о Никыфорі, Енді ци Андрий або Імость і єґомость.

Кжыштоф Кжыжановскій єст автором більше як 300 (!) репортажів і документальных фільмів о соспільній, історычній, етноґрафічній темі і такых, якы тыкают справ вельокультуровости і етнічных меншын. 35 років працувал в TVP (польскій публичній телевизиі) як реалізатор звуку, фільмовий оператор, режысер монтажу, репортер. Был тіж редактором, публицистом і выдавцьом реґіонального проґраму TVP Kraków. В роках 2000-2005 вюл занятя з телевізийной журналістыкы на Університеті Йона Павла ІІ в Кракові. Од 1986 р. єст выкладовцьом в Студиюм Сценоґрафіі Академіі Красных Штук в Кракові, веде фільмово-телевізийны варштаты в краківскій Журналістычній Школі PRESS. Як незалежний продуцдент (Фільмова Аґенция ГАФ) продукує і реалізує ріжны фільмовы формы для державных і заграничных телевізий. Єст лавреатом вельох фільмовых нагорід (напр. Медженародового Фільмового Фестівалю в Кошыцях, ци Ужгороді), а за свою фільмову і журналістычну творчіст посвячену пропаґуваню вельокультуровости і підтримуваню етнінчной достоменности отримал нагороду Польско-Австралийской Фондациі Polcul.

Проєкция фільму одбыла ся 18. жолтня/октобра (неділя) 2018 в Рускій Бурсі в Ґорлицях вчас ХХХІІІ Лемківской Творчой Осени.

Наталія НОВАК-МАЛЕЦЬКА, лем.фм

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)