17. 9. 2017: Як ся із замкнутого хлопця стала леґенда

  • Енді Варгол: Женьскый акт, сітёдрук

    Енді Варгол: Женьскый акт, сітёдрук

„Знам, же там в краю, одкы пришли мої родічі і де вмерла моя сестра, суть бідны, але красны люде,‟ повів раз Енді Варгол новинарёви. На ёго вопрос, де то є, дістав одповідь: „Я походжу зникады.‟ І зато має выставка, котру окрыли 7. септембра 2017 в Оравскій ґалерії, назву ЗНАМЫЙ і НЕЗНАМЫЙ ЕНДІ ВАРГОЛ – ЧОЛОВІК ЗНИКАДЫ...

 

„Каждый знає, же зробив етікеты на Кембеллову поливку, образы Мерлін Монро, Елвіса Преслі, але нихто не знає внутрїшнїй вывовй ёго розуміня світа, ёго філозофію уменя,‟ повів про „Pravdu“  Михал Бицко. Куратор выставкы, котрый уж десяроча ся намагать одркрыти тайну походжіня, жывотных періперій і творчости осамоченого і закрытого умелця. „Выставка хоче привернути увагу на творость і жывот чоловіка, котрый неперек зданливому познаню краля поп-арту зістає в реалности непознаный,‟ продовжовав куратор. Позерателя зато допроваджать окремыма етапами жывотных і креатівных судьб. Од зачатку 50. років 20. стороча, кідь робив як рекламный ґрафік, ілустратор ці пропоновав топанкы, через найзнамішый поп-артовый період, аж до вершины.

 

Варголове думаня выразно формовала ёго мати Юлія, котра по анґліцькы николи добре не говорила. З Єндіём цїлый жывот бісїдовала лем по русиньскы. Як єй муж, так і она походила з русиньского села Микова, а русиньску ідентічность сі уховали і за оцеаном. „Кідь зробив першы квіткы, мама му повіла, зроб їх веце. Буде то як на іконостасї. На класічнім іконостасї ся вшыткы святы візуално подобають, так приказовав канон, а пренцї быв каждый іншый. Він перебрав тоту просту сільску лоґіку і як першый малярь в історії створёвав портфолія, котры бы сь могли назвати модерныма іконостасами,‟ высвітлює куратор. „Чоловік із приємным справованём ся і добрым характером,‟дочітаме ся з выпису зо середнёй школы, котрый прозраджує, же найлїпшы знамкы Енді мав з предметів уменя, анґліцького языка і світовой історії. Николи не посланый листок адресованой Труманови Капотему прозраджать єдносторонность Варголовой кореспонденції. Поштова картка од Едді Сеннґвіковой одказує на лїто 1968, по тім, што на нёго стрїляла радікална феміністка Валерія Соланас, лежыв у шпыталю. Єднако як рахунок зо шпыталю за операції і докторьску старостливость.

 

„Барз важным періодом творчости Енді Варгола не має нич сполочне з поп-артом. Суть то тзв. перед поп-артовы творы, рисункы, малюнкы, пропозіції на топанкы, новороченкы. Праві в тім одчути вплив того краю „зникады‟, ёго културу, фолклор, віросповіданя, менталность людей ітд. Краю, котрый од народжіня ёго родічів перейшов різныма штатныма зоскуплїнями од Анстро-Угорьска аж по сучасность. Зістав про них лем край,‟ пікреслює Михал Бицко.

Звістованя, Мона Ліза, Зроджіня ці Сікстіньска мадона припоминають період, іншпірованый творами ренесачных майстрів Леонарда да Вінчі, Сандра Боттічелі ці Раффаела Санті вытворив їх властны модіфікації.  Далшый простор позывать до леґендарной „Siler Factory“, в котрій ся стрїчали вытварници, музиканты, літераторы і їх приятелї. Споєным душам были дверї отворены. Не жыла лем сполоченьскыма стрїчами і забавов, Варгол в нїй робив – нa сітёдруках, накручав андерґрандовы філмы, выдавав часопис „Interview“, писав театралны гры, манажовав музичну ґрупу „The Velvet Underground“. Часы великой славы того штудія документовав фотоґрафіями Біллі Нейм.

 

„Він ся став Варголовым слугом, дворным фотоґрафом і модівачным жрідлом. А Енді ся роздыхав по тім, што на нёго выстрїлила атентатнічка. Ёго фотоґрафії суть автентічны „отрошинкы‟ зо жывота велікана уменя другой половины 20. стороча,‟ говорить добрый зналець Варголовой творчости.

Кідьже быв знамым портретістом славных особностей зо світа шовбізнісу, політікы і шпорту, каждый хотїв портрет од Варгола. Быв то вопрос престіжу. На здобытя екклузівности доповнёвав свої сітёдрукы діямантовым порохом. Барз лукратівну робокту дістав у роцї 1984. Мав вытворити портреты кралёвен, єднов із якых была кралёвна Гтомбі Твая із Свагілска. До історії сноёй країны записала ся як владкыня, котра мала вырїшалне слово у вшыткых сферах жывота. У выставленій колекції на хыбить ани умелцїв Автопортрет.

 

„Власникови престіжной голлівуудьской рештаврації Кафка не ішло до головы, як ся  обычайный седлячок, дротарик із Словакії дістав міджі сметанку, де не мав вступ ани Мік Джеґґер. На выходній Словакії і в Міковій зберав рецепты на їдла, котры потім сервіровав у своїй рештаврації,‟ придає Бицко єдну з множества перел, котры почас свого „жывота з Варголом‟ назберав. За найінтереснїшый період умелцёвой карьєры поважує часы експеріментів – перед поп-артом і по нїм, кідь екперіментовав із новыма медіями і робив скулптуры, обєкты і іншталації.

 

„Але найвекшым умелецькым твором Енді Варгола є сам Енді Варгол,‟ додає Михал Бицко.

 

Выставка, о якій сьме ту курто росповіли і яку приправив Михал Бицко, буде в Оравскій ґалерії в Долнім Кубінї отворена до 19. новембра 2017.

 

Єна ОПОЛДУСОВА, „Pravda“ z 9. 9. 2017, (переклад із словацького языка до русиньского на Словакії: А. З.)

 

 

Script logo