17. 8. 2019: Сторічніцю припоїня до Чехословакії одсвяткують Русины в Братїславі. Державна телевізія одвысылать премєру філму

Цїлый 2018-ый рік святковали Русины на Словакії сто років од выникнутя 1-ой Чехословацькой републікы – державы, в котрій вєдно з Чехами і Словаками были Русины державотворным народом. Округлый стіл Русинів Словеньска з той нагоды выголосив юбілейный рік і окремы орґанізації приготовлёвали на тоту тему свої култорно-освітнї події.

У святкованю продовжує ся і тот рік, кедьже офіціално была Підкарпатьска Русь до складу Чехословакії приєднана аж у 1919-ім році. Тота тема зазвучала і в рамках святкованя Дня Русинів Словакії, котрый тот рік проходив в місяці юл в рамках Світового конґресу Русинів. Святочну подію теперь рихтує Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска в Братїславі.

 

Точно на сторочніцю в Братїславі

10-го септембра 1919-го року быв підписаный Сен-Жерменьскый мірный договор меджі державами Договору і союзниками а Австріёв, котрый декларовав зрушіня Австро-Угорьской імперії і сотворїня новых граніць. Вже 8-го мая 1919-го року схвалила Централна руська народна рада в Ужгородї приєднаня русиньскых теріторій до складу Чехословакії.

Тото стало реалностёв якраз 10-го септембра, кедьже частёв мірного договору быв і Малый Сен-Жерменьскый договор, котрый быв підписаный меджі державами Договору, ёго союзниками і Чехословакіёв. Тым договором была Підкарпатьска Русь офіціално приєднана до складу Чехословакії. Договор, окрем іншого, ґарантовав автономію русиньской теріторії, окремый сейм, ґубернатора, ці участь представителїв теріторії в чехословацькім парламентї.

Із нагоды сторочніцї той про русиньску модерну історію якбач найвызначнїшой події, коли Русины стали державотворным народом, Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска орґанізує 10-го септембра 2019-го року святочну подію, котра о 17.00 год. зачне на Намістю Томаша Ґаріка Масаріка в Братїславі, де має першый презідент свій памятник.

Ку памятнику презідента положать Русины вінцї і зазучіть гімна Чехословакії із 1920-го року, включно части Подкарпатскіи Русины оставьте глубокій сонъ, што была третя часть чехословацькой гімны, яка хосновала ся при святочных принагодах на теріторії Підкарпатьской Руси. Далше суть на проґрамі приговоры гостїв, окрем іншого, і проф. Петра Шворца, історіка, котрый довогодобо занимать ся історіёв Русинів і Підкарпатьской Руси.

 

Приготовлена і премєра філму

Здружіня інтеліґенції Словеньска вже довгодобо робить і на продукції філмів, котры дотуаляють ся русиньской історії. Остатнїй філм, котрый могла публіка од орґанізації відїти занимав ся якраз Підкарпатём як частёв нововыникнутой чехословацькой державы і мав назву В хападлах міцных світа. Битва підкарпатьскых Русинів о місце в родинї европскых народів.

По двох роках здружіня приходить з новов філмовов знимков, котра вкаже красу і недоцїненость русиньского вытварного уменя. В рамках супроводного проґраму буде проходити в тот самый день од 18.00 год. в просторах Танечного театру Ifju Szivek премєра понад 28-минутового філму з назвов Підкарпатьска русиньска малярьска школа. По премєрї буде і презентація DVD з новым філмом.

Ідею філму дав уж традічно председа Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска Ян Липиньскый, котрый знова сполупрацовав із освідченыма менани, з котрыма робив і на попереднїх філмах. Сценарь написав русиньскый історік Іван Поп, котрому є філм присвяченый, режії ся знова хопив Липиньского дворный режісер Іґор Сивак. У філмі, окрем Вікторії Манайло Пригодько і Андрія Манайла буде мож відїти і знамых словацькых акторів – Бібіяну Ондрейкову, Бориса Фаркаша ці Петра Руфуса, котрый начітав коментарь філму.

Новый філм о русиньскій малярьскій школї будуть годны в тот день відїти і тоты, котры до Братїславы на святкованя не прийдуть. На другім телевізнім проґрамі верейноправного Розгласу і телевізії Словакії (Rozhlas a televízia Slovenska) піде о 20.30 год. телевізна премєра нового філму.

 

З Чеськой републікы ідуть святковати до Ужгорода

Сторочніцю припоїня Підкарпатьской Руси до складу Чехословакії не припомянуть собі лем Русины на Словакії. Масаріків демократішный рух і Клуб Т. Ґ. Масаріка під покровительством Пардубіцького краю в днях 8-го аж 12-го септембра 2019 орґанізують подорож, в рамках котрой припомянуть собі тоту вызначну історічну подію.

Якраз 10-го септембра в Ужгороді святочно положать участны вінці ку памятникам Томаша Ґаріка Масаріка і Мілана Растіаслва Штефаніка. Вечур буде в Ужгородї проходити краяньскый вечур, в рамках котрого так само премєрово посмотрять собі новый філм о русиньскых малярёх.

На подію суть як партнеры меджі іншыма покликаны і Общество приятелїв Підкарпатьской Руси а Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска.

Петро МЕВІДЬ, ЛЕМ.фм

Script logo