17. 8. 2019: Обернийме фіґлї

Недавно портал „Українські Національні Новини опубліковав статю під назвов „Розділюй і пануй: як Українці Румунії стають „Русинами“. Нич позітівне ся од статей такого тіпу не дасть чекати, но несподївати можеме мы. Контра вопросами.

Статя, котрой авторков є Маріанна Присяжнюк, має цїль „дізнати ся, як жыє велика ґрупа етнічных Українцїв у Румунії близко румуньскых Карпат на граніцї з Українов“. Покля бы авторка статї зістала коло свого цїля, были бы сьме спокійны. Но веце як то, як жыють Українцї у Румунії, дізнате ся о русиньскых лідрах і о тім, хто їх платить. Но, правда, не пише ся, хто їх платить. Є то веце діпломатічне. Пише ся, хто їх підтримує.

Респондентом в статї є Мірослав Петрецькый із Союзу Українцїв Румунії. Тот пояснює, же дві русиньскы орґанізації, о котрых бісїдує, суть властно інштрументом в іншых руках. Културный союз Русинів Румунії, орґанізація, котра є членом Світового конґресу Русинів, яку веде Ґеорґій Фірцак, є за ёго словами підтримована Мадярями. Союз підкарпатьскых Русинів, котрый веде Михайло Лаурук, є про зміну за думками Петрецького в старостливости амбасады Російской федерації в Румунії.

Петрецькый, окрем традічных пословіць о тім, хто властно стоїть за русиньскым рухом, котрый бы іншак бізовно не жыв, кебы не Мадярьско і Росія, докінця твердить, же в них, значіть в Румунії, донедавна о жадных Русинах ани не чули, же то лем політіка на роздїлїня Українцїв перед списованём населїня у 2021-ім роцї. І то інтересный факт.

Є інтересне, же о Русинах донедавна нихто не чув, хоць в Румунії вже двараз проходив, окрем іншого, Світовый конґрес Русинів. Іщі інтереснїше є то зато, бо румуньскый парламент має і депутатів, котры представлюють народностны меншыны. Свого представителя, значіть посланця, там має Союз Українців Румунії, Петрецького орґанізація, а свого представителя там має і Културный союз Русинів Румунії. І то не так коротко. Од 2000-го року в парламентї за русиньску орґанізацію сидів Ґеорґій Фірцак, у 2016-ім роцї го вычеряв ёго сын Юліус Маріян Фірцак. Значіть помалы двадцять років сидить Русин за свою меншыну в парламентї, но о Русинах донедавна Мірослав Петрецькый не чув, і вшытко ся теперь наскоро зробило, бо іде списованя.

Покля ся штось робить лем односно списованя, то точно такы статї, котры мають єдиный інтерес, а то маніпуловати. Зробити з русиньского руху штось, што є лем інштрументом чуджіх держав, што не має нич з реалітов, лем є розділёванём україньской комуніты. В тім припадї то мож прочітати уж з назвы статї. Пан Петецькый бы предці мусив быти глухый і слїпый, кебы не знав мінімално о тім, же Русины мають довгодобо свого представителя в парламентї. Але даремно страчати час із детайлнов протиарґументаціёв односно дїл, котры безперестайно пошырюють україньскы медії. Обернийме дакус тоты україньскы фіґлї, зміньме оптіку, най видиме, што властно говорять тоты, про котрых сьме рука Москвы ці Будапешту.

Петрецькый говорить, же дві русиньскы орґанізації суть властно підпорёваны іншыма державами. Покля бы тоты державы не мали в тім даякый властный інтерес, якбач бы то не робили. Зато є на місцї опросити ся, ці мають представителї Українців у Румунії даяке обґрунтоване підозрїня, же Росія і Мадярьско на теріторії їх державы роблять дашто нелеґалне. Кедь гей, мали бы то оголосити на компететны орґаны. По друге, треба ся представителїв Українців у Румунії опросити, ці мають даяке обґрунтоване підозрїня, же Росія і Мадярьско роблять на теріторії їх державы політіку однароднёваня Українцїв. Кедь гей, мали бы то оголосити, в тім припадї і на меджінародны інштітуції – Румунія є сіґнатарём меджінародных документів, котры мають задачу хранити меншыны і меншыновы языкы. По третє, кедьже Румунія дає можность, жебы представитель Русинів сидїв у парламентї, треба ся позвідати представителїв Українцїв, ці мають даяке обґрунтоване підозрїня, же румуньскы власти в тім дїлї не ідуть по румуньскых інтересах, інтересах своїх обчанів, лем просаджують інтересы чуджіх держав, кедь підтримують русиньскый рух. Кедь гей, не може то быти кваліфіковане як зрада властной державы, і не мало бы ся то оголосити тыма, котры то одкрыли, на односны орґаны?

Єднакы або подобны вопросы бы сьме могли дати і представителям Українцїв, котры хотять українізовати Русинів і пошырюють о русиньскім русї такы направы, і в далшых державах, в котрых суть Русины узнаны. Кедь ся їх фіґлї о тім, хто нас фінанцує, обернуть на контра вопросы, аж такы фіґлї то не суть. Суть то важны тверджіня, котры, покля не суть правдивы, мали бы кінчіти перед судом. Втогды бы сміх перешов.

Пeтро МЕВІДЬ, ЛЕМ.фм, статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Зрой дотоґрафії: Pixabay.