14. 9. 2018: На скулпторьскім сімпозіюмі в Габурї вытворили обєкт ку сторічніцї републікы

Цїлый тыждень проходить в селї Габура, в окресї Меджілабірцї, скулпторьскый сімпозій, почас котрого творить десять умелців із Словакії і Чеськой републікы обєкты на тему Жывот Русинів у Карпатах.

Скупторьскый сімпозій Габура 2018 орґанізує Фундація Деревяна церьковця Габура, котра вже перед тым постарала ся о збудованя вірной копії деревяной церькви, яка даколи в селї стояла і теперь є в Чеській републіцї, ці о вытворїня скуптуры князя Лабірця. Є то першый річник той події.

 

Творить ся і ку сторічніцї републікы

Як інформовала словацьку державну пресову аґентуру TASR Дана Палащакова із Фундації Деревяна церьковця Габура, єдным із скулпторів, котры беруть участь на сімпозіюмі є Юрай Чутек, котрый робить на скулптурї Архангела Михаіла. Скулптура бы потім мала стояти коло містной церькви, яка є так само присвячена Архангелови Михаілови.

Но на сімпозіюмі ся робить і на обєктї, котрый буде припоминати сторічніцю заснованя 1-ой Чехословацькой републікы. Із нагоды сторічніцї републікы Округлый стіл Русинів Словеньска выголосив юбілейный рік, в котрім собі припоминаме державу Чехів, Словаків і Русинів, трёх державотворных народів. Якраз в платформі Русинів выникла думка, жебы ся на сімпозіюмі так само зарезоновала тота тема і вытворив ся памятник, котрый бы быв пізнїше іншталованый в публічнім просторї. За ОСРС тото із Палащаковов доїднав председа платформы Ян Липиньскый. Обєкт, котрый буде припоминати про Русинів важну сторічніцю, робить Мартін Щепка і творить го із двох матеріалів – каміня і дерева. На обєктї буде і сімбол Русинів – карпатьскый медвідь, котрый находить ся в народнім ербі.

До містного парку, котрый одкрыли минувшый вікенд, прибудуть інтересны творы зо сімпозіюма. Наприклад, деревяный влак із назвов Русиньска стріла. Влак є сполочным твором дакілько участных умелцїв. Професор Борис Їрку із своїм асістентом робили на скулптурї духа лїсїв.

 

Завершіня через вікенд

Завершіня 1-го річника габурьского сімпозіюма є наплановане на суботу, 15-го септембра 2018-го року. Зачне літурґіёв у містній церькви, по котрій буде посвячена скулптура Архангела Михаіла. По тім є напланована панелова діскусія на сільскім урядї, промітаня філму В хападлах великодержав і на 16.30 год. є напланована стріча старостів і пріматорів сел і міст Словакії, Польщі і Україны.

Фундація 1-ым річником сімпозіюма хоче вытворити традіцію, на основі котрой будуть найвызначнїшы чеськы і словацькы скулпторы творити обєкты тематічно повязаны із русиньской културов села і природов околіцї.

 

Словакія буде святковати, но по своїм

Чеська і Словацька републіка тот рік довєдна і окремо роблять много подій, котры суть присвячены сторічніцї републікы. На Словакії од зачатку рока вела ся діскусія, жебы мати 28-ый октобер – день выникнутя републікы, холем тот рік за єдноразове державне свято.

Покля є в Чеській републіці тота дата державным святом, днём робочого покоя, на Словакії є день выникнутя републікы лем памятным днём. Выголошіня 28-го октобра за державне свято на Словакії, кедьже ся Словацька републіка одкликує на то, же є історічно повязана із выникнутём Чехословакії, в словацькім парламентї веце раз не было схвалене. Тот рік было дакотрыма посланцями пропоноване, жебы в Народній радї схвалило ся холем єдноразове державне свято, якраз із нагоды округлого юбілею.

Єдноразове державне свято в словацькім календарї наконець было схвалене посланцями парламенту в середу, 12-го септембра 2018-го року, но Словакія не буде святковати 28-ый октобер. Державным святом собі жытелї Словакії припомянуть выникнутя републікы 30-го октобра, значіть в день, коли была выголошена Мартіньска декларація.

Петро МЕДВІДЬ, лем.фм