14. 6. 2019: Світ очами Миколы
Зачатком місяця юн ся уповномоченый влады Словацькой републікы про народностны меншыны Ласло Буковскый стрїтив із уповномоченым послом Міністерства загранічных діл Україны про вопросы народностных меншын, довгорічным україньскым діпломатом Миколов Балтажим. Вєдно з ним на стрїчу пришов і амбасадор Україны на Словакії Юрій Мушка.
Як ся пише в пресовій справі, „цїлём стрїчі было обговорїя скушеностей з аплікаціёв меншыновых прав на Словакії і познакомлїня ся з довгорічным розвитком словацько-мадярьскых односин, котры можуть служыти як позітівный приклад рїшіня білатералных односин про Україну.“
На тім бы ніч шпеціалне не было. В спомянутых темах має Словацька републіка в остатнїх роках досправды позітівны резултаты. Односины меджі Мадярьском і Словакіёв довгодобо оцїнюють ся як історічно найлїпшы. Правда, Словакія мала проблем з роздаванём мадярьскых паспортів і абсолутно без розуму прияла закон, котрый бере людям словацьке обчанство, покля мають обчанство іншой державы, але напятя меджі Братїславов і Будапештом, котрого сьме были свідками в 1990-ых ці 2000-іх роках, практічно счезло.
Односно темы аплікації меншыновых прав є то іщі лїпше. За остатні рокы, одколи у владі є і партія Most-Híd а уповномоченым про народностны меншыны є Ласло Буковскый, ся зробив фалат роботы. Тискать ся на дотримованя двоязычности там, де є зо закона повинна, што перед тым было часто наприклад свойволёв старостів порушоване, запроваджать ся двоязычность і в новых областях, можеме спомянути желізніцї, автобусовый транспорт, обходы, значкы коло драг про моторістів ітд. Перекладать ся до языків меншын леґіслатіва, правны приписы, документы. А нелем то, просадили ся зміны і в рамках міністерства школства, кедь ся зробило простїшым мати школы, де ся навчають і язык народностной меншыны, ці кедь ся підняли норматівы на школяря на 104 процент, покля є то школа з навчанём языка народностной меншыны і на 113 процент, покля є то школа з навчалным языком народноснтой меншыны. Сотворив ся Фонд на підпору културы наросностных меншын, што так само не є выграте бінґо, но є надія, же то буде затля найлїпше фінанцованя народностных меншын од выникнутя Словацькой републікы у 1993-ім роцї.
Значіть, з погляду того, якы суть днесь в дакотрых моментах „горячі“ односины меджі Українов і Мадярьском, головно з причіны підпоры Мадярів жыючіх в Закарпатьскій области Україны, або з погляду того, же Україна навспак демонтує народностне школство і радікално хоче обмеджіти будьяку двояызычность, бы мало быти то, же ся з Ласлом Буковскым стрїтив Микола Балтажи хосенне. Холем з того боку, жебы відїв, же народностна політіка ся дасть робити і іншак, не так, як то днесь вказує Київ. Но такой в споминаній пресовій справі мож відїти, же тота стрїча ничім хосенна якбач не была.
Балтажи подля публікованых інформацій подяковав за позіцію Словацькой републікы у вопросї войнового конфлікту на выходї Україны. І теперь прийде тото найлїпше. Балтажи „підкреслив, же Україна ґарантує права народностных меншын і має намагу мати добры сусїдьскы односины зо вшыткыма сусїдами, причім глядать тоты можности і скушености, котры в тій намазї поможуть.‟
Не зіставать ніч інше, лем ся позвідати, якыма очами смотрить представитель Україны, котрый має рїшыти народностны вопросы на світ, кедь не видить, же тота ґаранція, записана в конштітуції, є довгодобо фразов, а не реалностёв. Не требало бы про пана Миколу окулярї? І кедь не будеме смотрити на остатнї законы о языку і освітї, што є в многых статях якраз обмеджованя прав меншын, а не ґаранція, де суть за тоты рокы незалежной Україны права русиньской народностной меншыны, котра там не впала з неба, а котра є корінным народом в днешнїй Закарпатьскій области Україны?
Довгорічный карьєрный діпломат Україны не зробив ніч, што бы сьме не чекали. Смотрить на світ очами єднакыма, якыма смотрить і Києв. Вшытко є в порядку. Права суть ґарантованы і Україна ніч плане не робить. Очі Києва суть хворы, і давно Києву хтось мав передписати порядны діоптрії.
Чудным про мене є, же ся дотеперь на політічній сценї Словакії не нашов нихто, хто бы представителёви Україны одкрыто повів, же єдно бісїдують, а друге роблять. А притім є Україна близкый сусїд, і такой за граніцёв Словакії жыє народ, котрый є і на Словакії, котрый є Братїславов узнаный, но Києвом нїт, котрый вєдно із Чехами і Словаками вытворив перед сто роками державу, на котру ся днесь одкликує і Словацька републіка.
Петро МЕДВІДЬ, лем.фм, звыразнїня писма: А. З., статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Pixabay.
