14. 1. 2016: Вышла книжка о вызначнім світовім фізікови-Русинови

Недавно вышла на Словакії у выдавaтельстві Perfekt книжка під назвов Професор Діоніз Ільковіч – Світова особность модерной фізікы (оріґ. Profesor Dionýz Ilkovič – Svetová osobnosť modernej fyziky) од авторів Станїслава Дубнічкы і Владиміра Ільковіча.

Професор Діоніз Ільковіч быв Русином із днешнёй Словакії, быв другым сыном священика Гіларіона Ільковіча, значіть, походив зо старого ґрекокатолицького священицького роду Ільковічовых. Народив ся 18-го януара 1907-го року у Шарішскім Щавнику. Ёго брат, Алексій Ільковіч, быв вызначным русиньскым журналістом (у 2014-ім роцї із пера ёго сына Владиміра Ільковіча вышла книжка Русиньскый новинарь, котру выдав Сполок русиньскых писателїв Словеньска). Діоніз Ільковіч і в часах комуністічного режіму зістав необломным, справедливым чоловіком. Быв науковцём світового мена, співосновав Словацьку академію наук, быв деканом Факулты природных наук в Братїславі. Ільковіч штудовав у Чехословакії, но і у фанцузькім Паріжу, де відїли ёго способности і рекомендовали му габілітовати ся.

Ільковіч быв великаном, котрый высвітлив вынятковый природный яв і дефіновав го як Закон полароґрафії. Тот закон увів і до жывота. Вышколив цїлу ґенерацію науковцїв і внїс великый влкад нелем до словацькой, но і світовой наукы.

Діоніз Ільковіч окрем іншого стояв при зродї трёх основных фізікалных інштітутів на Словакії: Інштітуту технічной фізікы Словацькой высокой школы технічной, Фізікалного інштітуту Природознавчой факулты Словацькой універзіты і Фізікалного інштітуту Словацькой академії наук. Із тых інштітуцій ся практічно вывинулы вшыткы далшы фізікалны інштітуції на Словакії. Окремов капітолов Ільковічового діятельства быв першый словацькый высокошкольскый учебник фізікы, котрый в рр. 1957 – 1971 вышов у пятёх выданях і довєдна было выдрукованых 40 000 фалатків. Быв то модерный учебник фізікы.

Ільковіч пішов до пензії у 1976-ім роцї. Но і потім інтересовав ся о діяня у фізіцї на катедрї і в цїлій фізікалній комунітї. Умер 3-го авґуста 1980-го року.

О два рокы пізнїше, у 1982-ім роцї, презідія Словацькой академії наук створила Честну плакету Діоніза Ільковіча за заслугы у фізікално-хемічных науках. Перед дакілько роками выникла Фундація Діоніза Ільковіча на підпору талентовамных штудентів. В Братїславі є по Діонізови Ільковічови названа і уліця на теріторії „академічного містечка“. У 2008-ім роцї в будові Хемічного інштітуту быв святочно одкрытый рельєф того основателя словацькой фізікы. Хто бы мав інтерес, о книжцї ся веце мож дізнати на сайтї выдавательства.

П. М.

Script logo