13. 8. 2024: Сто років од народжіня владыкы Йосифа Головача
В тых днях Мукачовска ґрекокатолицька єпархія припоминать собі сто років од народжіня помічного мукачовского єпіскопа – владыкы Йосифа Головача, тітуларьного єпіскопа созопольского в Хемінонто.
Свою єпіскопску хіротонію прияв владыка Йосиф тайно, в часї, коли Мукачовска єпархія офіціално не єствовала, і голосити ся за ґрекокатолика было заказано. По леґалізації єпархії вів як ректор і молодых богословів.
Сын священика
Преосвященый владыка Йосиф Головач народив ся в Імстичові, у втогдышнїй Чехословакії, 11-го авґуста 1924-го року до родины ґрекокатолицького священика Штефана Головача і ёго жены Іріны Ляховіч.
На священика быв рукоположеный блаженым єромучеником – мукачовскым єпіскопом Теодором Ромжом, 14-го септембра 1947-го року. Рукоположеный быв як женатый священик, із женов Єлизаветов Гладоник мали штироє дїтей. Жена пізнїше вмерла. До року 1949 служыв священиком в селі Ярок.
Ёго проповідї і пастырьське служіня приносили великы плоды. Напрямив ся на укрїпіня жывота парохїї і підтримку духовности посеред народа. Но пак пришла ліквідація Ґрекокатолицькой церькви з боку комуністічного режіму.
У 1951-ім роцї перенїс ся до села Оноківцї. По заказаню душпастыьрской роботы выконовав цівілну роботу. По штудіях почав робити в медициньскых інштітуціях на Підкарпатю. Попри тім далше служыв священиком в ілеґалітї, не опустив своє стадо, і вів го духовно в коншпірації.
Тайный єпіскоп і педаґоґ
Кедьже далше быв Йосиф Головач в ілеґалній церькви актівным священиком, владыка Александер Хіра, котрый быв у тім часї тайным мукачовскым єпіскопом, вырїшыв Йосифа Головача рукоположыти на помічного єпіскопа.
Хіротонія одбыла ся 15-го марца 1983-го року в пріватнім квартелю владыкы Хіры в Караґандї, де жыв у выгнанстві, і одкыль намагав ся, і частыма навщівами Підкарпатя, докля му то было уможнено, старати ся о єпархію. Владыка Александер занедовго вмер.
У 1984-ім роцї одышов владыка Йосиф на пензію в рамках свойой цівілной професії. Окрем своёй місії помічного єпіскопа, владыка Йосиф у себе в Оноківцях вів теолоґічны курзы. Рихтовав так будучіх священиків.
Обновлїня Мукачовской єпархії
У 1989-ім роцї на Українї обновила ся Ґрекокатолицька церьков, в тім чіслї і русиньска Мукачовска єпархія на Підкарпатю. Владыка Головач у 1990-ім роцї вернув ся до душпастырьской роботы на парохії. Так само став ректором обновленой Ужогодьской богословской академії.
Святїшый Престол 16-го януара 1991-го року офіціално потвердив єпіскопску хіротонію владыкы Йосифа і він став помічным мукачовскым єпіскопопом, тітуларьным єпіскопом созопольскым в Хемінонто. Єпархом став владыка Іоанн Семедій, далшым помічным єпіскопом став владыка Іван Марґітич – обидвоми так само рукоположены тайно.
На русиньскых позіціях
В юни 1990-го року проходив в Римі Сінод єпіскопів Україньской ґрекокатолицькой церькви, на котрый пришов і владыка Іоанн Семедій вєдно з владыками Іваном Марґітичом і Йосифом Головачом, кедьже дістали запрошіня.
На сінодї быв владыка Семедій під тиском з боку україньскых єпіскопів, жебы ёго єпархія приєднала ся до складу україньской церькви.
В тій думцї мали україньскы єпсікопи союзника – Івана Марґітича, котрый быв проукраїньского напряму. Многы проукраїньскы думаючі ґрекокатоликы Марґітича беруть за чоловіка, котрый боёвав проти „сепаратізму“ втогдышнёго веджіня Мукачівской єпархії.
Навспак, владыка Йосиф Головач стояв при владыкови Семедійови. Подарило ся тым сохранити єпархію прямо під юрідікційов Рима. Тым сохранена была нелем історічна Ужгородьска унія, з котрой русиньскы ґрекокатоликы вышли, але забранило ся тым і скорій українізації церькви на Підкарпатю, заховав ся статус Мукачовской єпархії як церькви свого права – русиньской.
Владыка Йосиф Головач вмер в Ужгородї 18-го юна 2000-го року. Похованый є у селї Оноківцї недалекго Ужгорода.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм. Ґрафічна і языкова управа: АРК в СР.
