13. 8. 2020: В Тополї в церькви посвятили копію Іконы Послїднёго суду

6-го авґуста 2020-го року на праздник Преображенія Господнє в деревяній Ґрекокатолицькій церькви св. Михаіла Архістратига в селї Тополя посвятили копію Іконы Послїднёго (страшного) суду, котра в тій церькви была од выбудованя.

Містным віруючім під веджінём адміністратора парохії отця Лукаша Кіреша ся подарило забезпечіти вірну репродуцкію іконы, котра выникла  в половинї 16-го столїтя, і котра є днесь в Словацькім народнім музею – Музею україньской културы у Свіднику. Наперек тому, же Ґрекокатолицька церьков на Словакії о тоту ікону судила ся і суд выграла.

На торжестві брав участь сниньскый протопресвитер Марош Прейса, котрый копію іконы посвятив (на фотцї).

Суд о ікону од року 1994

Втогды іщі Ґрекокатолицька єпархія дала до суду україньскый музей у Свіднику іщі у 1994-ім роцї. Ікону Послїднїй суд, котра ся дістала до україньского музею почас комунізму, без поволїня властника – значіть церькви, хотїла єпархія дістати назад до свого властництва на основі закона о рештітуціях церьковного маєтку.

Навеце, ікона ся мала дістати до музею в роцї 1963, коли офіціално Ґрекокатолицька церьков у Чехословакії ани не єствовала, і так ани ниґда музей од властника, котрому суд признав властництво, соглас на перенесїня до експозіції у Свіднику не міг мати.

Єпархія выграла суд в роцї 2002 на Окреснім судї у Свіднику, о два рокы пізнїше вырок суду потвердив і Крайскый суд в Пряшові. Єпархія далше пропоновала екзекуцію іконы, кедьже україньскый музей не хотїв вернути судом признаный маєток Ґрекокатолицькій церькви.

Музей наслїдно жадав далшы доказованя о тім, ці то є ікона, котра была в церькви в Тополи, і зачав цїлу справу спохыбнёвати. І так хоць днесь вже Пряшівска ґрекокатолицька архієпархія має в руках вырок суду, котрый їй признавать ікону за маєток, ку выконаню судного вердікту доднесь не дішло.

Кедь о навернутя іконы іщі у 1990-ім роцї жадав втогдышній адміністратор парохії Павел Станко, україньскый музей докінця затаїв, же єй має.

Цїнна ікона, але і далшый маєток

Ікона Послїднїй суд є найцїннїшым експонатом, котрый ся в україньскім музею находить. Подля дакотрых публікацій была вытворена техніков темперы прямо на місцї в Тополи в часї будованя церькви незнамым містным іконописцём. Незвычайным є, же єй в половинї 16-го столїтя автор зробив на леновім полотнї, а не на дереві.

Словацькый народный музей – Музей україньской културы у Свіднику має величезный і цїнный збірковый фонд, котрый не є нияк україньскый, і котрый походить з русиньскых сел выходной Словакії. Тота сітуація тырвать од часів комуністічной українізації. Наперек намагам русиньскых орґанізацій дотеперь не были збірковы фонды, котры суть русиньскы, переведены до Русиньского музею в Пряшові.

Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова управа: ред. АРК в СР.

Script logo