11. 6. 2024: Духновічів Пряшів 2024 має лавреатку із Свідника. Стала нёв Ванеса Паліґова
В понедїлёк, 10-го юна 2024-го року, Велика сцена Театру Александра Духновіча у Пряшові уж 23-ій раз привітала участників фінале цїлословацького конкурзу в декламації русиньской поезії, прозы, духовной декламації, властной творчости і малых сценїчных форм.
Од дїтей матерьскых школ аж по дорослых декламаторів – тоты вшыткы стрїтили ся на Духновічовім Пряшові 2024, котрого орґанізатором як каждый рік была Русиньска оброда на Словеньску (РОС).
Змагаючі, котры в тот день пришли до Пряшова, поступили векшынов з окресных змагань, аж на два выняткы, коли декламаторы пришли з окресів, де окресне змаганя не было. Тот рік было новотов, же першый раз было окресне змаганя і в Гуменнім. На цїлословацькім конкурзї в Пряшові мали своїх представителїв окресы Гуменне, Бардеёв, Меджілабірцї, Снина, Свідник, Стара Любовня, по єднім участникови мав і Пряшів а Баньска Быстріця.
Почало ся молитвов у храмі
Уж другый рік почав ся Духновічів Пряшів у Ґрекокатолицькім катедралнім соборі святого Йоана Крестителя. В тім служыв отець Александер Духновіч, при тім храмі быв каноником, під тым храмом у кріпті є і похованый.
В катедралнім соборі участників привітав отець Мілан Ясик, котрый заінтересованым перед офіціалным зачатком зробив і курту екскурзію при гробі Духновіча. Отець Мілан повів у своїм приговорі, же на Словакії святкуєме День учітелів 28-го марца, бо в тот день народив ся учітель народів Ян Амос Коменьскый, но мы бы сьме в тот день мали думати і на дашто інше.
В тім самім часі, на кінцю марца, припоминаме собі і день, коли вмер Александер Духновіч, і так вызвав педаґоґів, жебы на школах в нашых русиньскых реґіонах, в день, коли припоминать ся День учітелїв, спомянула собі школа і на учітеля русиньского народа – Александра Духновіча.
По приговорї пак з отцём Франтїшком Крайняком, котрый вєдно з отцём Ясиком суть і членами Общества святого Йоана Крестителя, одслужыли панахіду за нашого будителя. Панахіда была по церьковнославяньскы з русиньскыма частями.
По панахіді уж вшыткы одышли до Театру Александра Духновіча, в котрого просторах проходив конкурз.
Участны были і цїнны гостї
По русиньскій гімнї Вручаніє, котра зазвучала на початку у Великій салї нашого театру, вшыткых привітала модераторка Духновічового Пряшова 2024 – Міріяма Федоркова, акторка Театру Александра Духновіча.
На конкурз тот рік пришли посмотрити і цїнны гостї. За Міністерство школства, баданя, вывоя і молодежи Словацькой републікы пришла Ґабріела Кочковіч. Міністерство є офіціалным выголошователём Духновічового Пряшова, підпорує тот конкурз, і панї Кочковіч старать ся якраз о народностны конкурзы в декламації.
Меджі декламуючіх Пришов і віцепріматор міста Пряшів Петро Крайняк, священици з Общества святого Йоана Крестителя – отець Ясик і отець Крайняк, председкыня Дозорной рады (РОС) Вєра Юрічова і секретарь Світового конґресу Русинів Володимір Противняк.
Духновічів Пряшів 2024 святочно одкрыв своїм приговором председа Русиньской оброды на Словеньску Мартін Караш. По ёго приговорі вже была покликана одборна журї, котра пак оцїнёвала окремы выступлїня змагаючіх ся.
Журї то рік была в складї: Маріян Марко, директор Театру Александра Духновіча і председа журї, русиньска писателька Людмила Шандалова, довгорічный актор нашого театру Іґор Латта, Наталія Гребікова, котра є редакторков русиньского высыланя Народностно-етнічного высыланя Радія Патрія в Кошіцях, і Михал Павліч з Інштітуту русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в Пряшові, якый науково занимать ся русиньсков літературов.
Пак вже наслїдовали выступлїня тогорічных участників, котрых было по поступі з окресных кол конкурзу досправды велё.
Лавреатков стала Ванеса Паліґова
На цїлословацьке коло Духновічового Пряшова 2024 по окресных конкурзах пришло понад 120 участників. З окресных змагань поступили тоты, котры здобыли перше місце у своїй катеґорї.
Змагаючі были роздїлены у віковых катеґоріях 0 аж 5, і віковы катеґорії были пак роздїлены на жанры – поезія, проза, духовна декламація, народне розповіданя, властна творчость і малы сценічны формы. Якраз послїдня жанрова катеґорія была причінов, же тот рік наросло радікано чісло дїтей, котры были участны, бо школы пришли на малы сценічны формы з великыма ґрупами дїтей.
Журі выслухала собі цїлково 66 выступлїнь, котры пак в окремых катеґоріях оцїнёвала, а так само на основі них вырїшыла о лавреатови Духновічового Пряшова 2024. Тітул лавреата собі з 23-го рочника Духновічового Пряшова 2024 однесла Ванеса Паліґова (на фотцї) із Споєной школы у Свіднику, котра на конкурзі выступала у 3-ій віковій катеґорії з поезіёв.
Подякованя
За головного орґанізатора – Русиньску оброду на Словеньску, хочеме подяковати вшыткым, котры дали свій вклад до далшого Духновічового Пряшова. Oрґанізаторам окресных конкурзів, членам журї в містных конкурзах і в Пряшові, педаґоґам, котры роблять з нашыма дїтми, учать їх декламовати, а і родічам, котры дали свої дїти педаґоґам, жебы могли розвивати ся в русиньскім языку.
Знова стовкы дїтей перешли окресныма конкурзами, і то є надія, же маєме будучу ґенерацію, і кедь став нашого школства не є такый, як бы сьме хотїли.
Подякованя належыть і Міністерству школства, баданя, вывоя і молодежи Словацькой републікы як выголошователёви конкурзу, а Фонду на підпору културы народностных меншын, котрый тоту подію підпорив із публічных средств. Тїшыме ся на 24-ій Духновічів Пряшів о рік.
РЕЗУЛТАТЫ ДУХНОВІЧОВОГО ПРЯШОВА 2024
КАТЕҐОРІЯ 0
Поезія
- Барбора Матурканічова – МШ Духновічова, Меджілабірцї
- Ліліана Белейчакова – МШ Kvapôčka, Бардеёв
- Крістіна Сливкова – МШ ґен. Свободы, Свідник
Проза
- Анна Гнідякова – МШ Духновічова, Меджілабірцї
- Івана Матійкова – ОШ Ґерлахів
Духовна декламація
- Крістіна Морозова – ОШ з МШ Кленова
- Луція Кімакова – Споєна школа Свідник
- Якуб Ґабко – МШ Біловежа
Народне розповіданя
- Матєй Марушін – ОШ з МШ Кленовa
Малы сценічны формы
- Барвіночок – ОШ з МШ Камюнка
КАТЕҐОРІЯ 1
Поезія
- Ленка Марія Ямрошковічова – ОШ Цернина
- Ян Балберчак – ОШ Духновічова, Меджілабірцї
- Павел Капраль – ОШ з МШ Стащін
Проза:
- Гана Чернеґова – ОШ Коменьского, Меджілабірцї
- Патрік Пахута – Споєна школа Свідник
- Патрік Ясик – ОШ з МШ Михала Сопіры, Радвань над Лабірцём
Духовна декламація
- Нїна Ґоріщакова – ОШ Карпатьска, Свідник
Народне розповіданя
Адам Матійка – ОШ Ґерлахів – нагородженый за участь
Властна творчость
- Моймір Русинко – ОШ А. Павловіча, Свідник
Малы сценічны формы
- ОШ з МШ Вубля
- Споєна школа Свідник
КАТЕҐОРІЯ 2
Поезія
- Віктор Бейда – ОШ Духновічова, Меджілабірцї
- Романа Бурякова – Церьковна ОШ св. Юрія, Свідник
- Себастіан Федоряк – ОШ Дарґовскых героїв, Гуменне
Проза
- Адам Ясик – ОШ Дарґовскых героїв, Гуменне
- Наталія Цуперова – Споєна школа Свідник
- Нїна Грустічова – ОШ з МШ А. Духновіча, Влыч
Духовна декламація
- Александра Голонічова – ОШ Духновічова, Меджілабірцї
- Ела Гутникова – ОШ з МШ Камюнка
- Вероніка Ґубова – ОШ з МШ А. Духновіча, Влыч
Народне розповіданя
- Мартін Коваль – Споєнa школа Свідник
Малы сценічны формы
- Кечера – ОШ з МШ Якубяны
КАТЕҐОРІЯ 3
Поезія
- Ванеса Паліґова – Споєна школа Свідник
- Наталія Чагойова – ОШ Духновічова, Меджілабірцї
- Нела Ґебріанова – ОШ з МШ Кленова
Проза
- Біанка Бандурічова – ОШ з МШ Вубля
- Наталія Залецька – ОШ Духновічова, Меджілабірцї
- Катарина Іванчова – Споєна школа Свідник
Духовна декламація
- Емма Бобрикова – ОШ з МШ А. Духновіча, Влыч
Народне розповіданя
- Йосиф Чурга – ОШ з МШ А. Духновіча, Влыч
Малы сценічны формы
- ОШ А. Павловіча, Свідник
- ОШ з МШ Шарішске Ястрабя
- Кечера – ОШ з МШ Якубяны
КАТЕҐОРІЯ 4
Проза
- Вікторія Шантова – Ґімназія св. Йоана Златоустого, Гуменне
Духовна декламація
- Софія Содиварова – Обходна академія, Свідник
Властна творчость
- Ніколас Выравець – Ґімназія Дукляньскых героїв, Свідник
Малы сценічны формы
- Кечера Якубяны – штуденты середнїх школ
КАТЕҐОРІЯ 5
Поезія
- Марія Хомова, Ряшів
Народне розповіданя
- Марія Кундратова, Біловежа
Властна творчость
- Миколай Коневал, Камюнка
ЛАВРЕАТ ДУХНОВІЧОВГО ПРЯШОВА 2024
Ванеса Паліґова – Споєна школа Свідник
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова і ґрафічна управа: АРК в СР