11. 3. 2021: 85 років од смерти педаґоґа і церьковного діятеля Василя Масцюха

Василь Масцюх (Wasyl Masciuch) нар. 30. 3. 1873 у Новій Всі у втогдышнїй Австрійскій Галичінї, теперь на теріторії Польщі, умер 12. 3. 1936 у Риманові, в Польщі. Быв священиком, педаґоґом і церьковным адміністратором русиньской народной орьєнтації на Лемковинї.

По скінчіню ґімназії у новим Сончу В. Масцюк штудовав у ґрекокатолицькых семінаріях у Львові і Перемышлї і быв высвяченый за священика (1899). У 1899 – 1903 робив над дізертаціёв у Інштітутї св. Авґустина при Віденьскій універзітї (доктор теолоґії, 1903). По навернутю ся на Галичіну В. Масцюх учів у ґрекокатолицькій духовній семінарії в Перемышлї (1903 – 1914) і Львівскій універзітї, де здобыв тітул доцента у сферї канонічного права (1912). В тім періодї написав дакілько важных науковых робот з того предмету: „Церковне право супруже‟ (1910), „Право церьковне‟ (неопублікіована).

На зачатку Першой світовой войны В. Масцюх быв арештованый австрійсков владов (сектембер 1914) у таборї про інтернованы особы Телергоф, де быв аж до призначіня капеланом австро-угорьской армады (1916). Кедь ся дістав до заятя у 1918 р., быв у табої про воєньскых заятцїв у Італії. По скінчіню воєньскых дїй вернув ся домів, до новой державы – Польщі і проподжовав учітелёвати як доцент у Львівскій універзітї (1918 – 1920), але таж служыв як парохіалный священик у выходній Галичінї (1920 – 1934). Кедь у 1934 р. Ватіканов была створена Апостольска адміністрація Лемковины, В. Масцюха призначіли єй першым адміністратором. Почас роботы у тій функції створив курію, він навщівив около 30 парохій, зачав выдавати білтен адміністраціії („Вісти Апостольскої адміністрації Лемківщини‟, 1935 – 1941) і засновав монастырь студитів у Флёринцї. Погляды В. Мацюка на реліґійный і културный жывот Лемків найкрасше переданы у „Першім пастирьскім посланю ку Лемкам‟ (1935) і статї „Про Лемківщину‟ (1935), де він остро кітіковав неґатівный вплив українофільского руху на Лемковинї.  

Боґдан ГОРБАЛЬ, здрой: „Енциклопедія історії та культури карпатських русинів‟ зоставителїв П. Р. Маґочія і І. Попа. Ужгород: „Видавництво В. Падяка‟, 2010, с. 452, переклад з україньского языка і звыразнїня писма: А. З.