11. 12. 2020: 80 років од народжіня русиньского лінґвісты і педаґоґа Юліана Рамача

Юліан Рамач (Юлиян Рамач, Julijan Ramač) нар. ся 12. 12. 1940 у Руськім Керестурї, у втогдышнїй Югославії,  теперь на теріторії Сербії. Він є лінґвістом і высокошкольскым педаґоґом меджі войводиньскыма Русинами.

По скінчіню ґімназії у Новім Садї (1959) учів выходно- і западнославяньскы языкы на Белеградьскій універзітї (1959 – 1963). Ёго маґістерьска дізертрація (1981) стала основов учебника „Руска лексика‟  (1983). Быв першым сполупрацовником проґраму штудій языка войводиньскых Русинів на універзітї в Новім Садї, пізнїше учів на новозаложеній катедрї русиньского языка і літературы (Др. філозофії, 1988; професор , 1999).

Ю. Рамач є одборником із лексіколоґії, лексікоґрафії, сіснтаксу, штілістікы і історії языка войводиньскых Русинів. Із робот на даны темы треба спомянути „Применовнїцки конструкциї у руским литеературним язику‟ (1998). Є автором дакількох першых робот із лексікоґрафії того языка: фразеолоґічного сербско-хорватско-русиньского словника (у сполуавторстві, 1987), словника шпеціфічной лексікы творів Гавриіла Костельника (1991). Є главным редактором фундаменталного двойтомного сербско-русиньского словника (1995 – 1997). Тыж  зоставителём серії русиньскых учебників, в тым чіслї „Читанкы‟ про І., ІІ., ІІІ. класы ґімназії (у сполуавторстві, 1971 – 1973), учебника з русиньского языка і културы речі (у сполуавторстві, 1987), практічного приручника із штілістікы тексту (1996) і учебника про штири рокы ґімназії „Ґраматика руского язика‟ (2002).

Ю. Рамач є тыж перекладателём умелецькой літературы, главно з російского языка (Пушкін, Єршов) до языка войводьньскых Русинів. Ю. Рамач став тыж вызначным верейным діятелём і охранцём русиньской народной оріентації.  У роках 2002 – 2004 быв председом Руськой матки, членом Світовой рады Русинів Світового конґресу Русинів і быв зволеный главов новоствореной у Войводинї Русиньской народной рады (Национальни совит Руснацох).

Литература: Юлиян Надь, „Нашо нашлїднїки буду выучовац руски язик‟, Шветлосц, XXVI, 1 (Нови Сад, 1988), с. 105-111; В. Фейса, „Награда „Искри култури‟ за Словнїк: интервю зоз професором Юлияном Рамачом‟, Шветлосц, XXXVI, 1-2 (Нови Сад, 1998), с. 55-62.

Александер Дуліченко, здрой: „Енциклопедія історії та культури карпатських русинів‟ зоставителїв П. Р. Маґочія і І. Попа. Ужгород: „Видавництво В. Падяка‟, 2010, с. 627, переклад з україньского языка і фотоґрафія: А. З. 

Script logo